تحلیل الگوهای فضایی- کالبدی مهاجرت بین شهری از دیدگاه مدیریت شهری

مهاجرت و چگونگی توزیع مجدد جمعیت در داخل کشوریا اصطلاحا مهاجرت داخلی، از اساسی ترین عواملی هستند که سیاست گذاران اقتصادی، اجتماعی جامعه برای کنترل جمعیت، جهت دادن به جابه جایی های جمعیتی و نیز هدایت جمعیت به سوی قطب های اقتصادی به آن توجه دارند و به همین دلیل، پژوهش درباره تغییرات حاصل از مهاجرت در جمعیت هر منطقه، بسیار ضروری است. در سراسر جهان به ویژه پس از جنگ جهانی دوم مسائل مهاجرت های روستایی در عرصه های ملی و بین المللی مطرح شد؛ اگرچه این فرایند در ابتدا طبیعی و منطقی به نظر می رسید، اما پس از چند دهه و به دنبال افزایش تبعات نامطلوب آن در کشورهای کمتر توسعه یافته، غیرمنطقی و مشکل زا محسوب شد. این پدیده نتیجه و حاصل برخورد عوامل جذب کننده و دفع کننده محیطی و فردی سرزمین ها است، اما پدیده مهاجرت روستا شهری از دیرینه ترین و پایدارترین پدیده های تاریخ و تمدن بشری است که در پی انقلاب صنعتی و در عصر نوین ابعاد بسیار بزرگی پیدا کرده است. مهاجرت های روستا شهری یکی از انواع بسیار با اهمیت و شایعه مهاجرت است، تقریبا در طول تاریخ بشر در تمام کشورها و همین زمان ها مهاجرت از روستا به شهر وجود داشته است. تا حدود سه دهه قبل مهاجرت داخلی به طور کلی و مهاجرت از روستا به شهر به طور اخص در متون مربوط به توسعه اقتصادی به عنوان پدیده ای مثبت تلقی می شد؛ هدف مقاله حاضر تحلیل الگوهای فضایی- کالبدی مهاجرت بین شهری از دیدگاه مدیریت شهری می باشد. نتایج نشان می دهد مهاجرت سریع داخلی فرایندی مطلوب به نظر می رسد که طی آن نیروی کار مازاد روستایی به تدریج از بخش کشاورزی سنتی گرفته می شد و با هدف تامین نیروی کار ارزان برای مجتمع های صنعتی رو به رشد به کار می رفت. جامعه شناسان معتقدند که علل تاثیرگذار بر مهاجرت روستاییان به شهرها در ایران از ۴ بعد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، جمعیت شناختی و طبیعی، کشاورزی قابل بررسی است که از این میان بعد اقتصادی نقش عمده ای ایفا می کند و روستایبان در تلاش برای بهبود زندگی خویش و درآمدزایی بیشتر دست به مهاجرت می زنند.

کلیدواژه ها:

الگوهای فضایی- کالبدی ، مهاجرت بین شهری ، مدیریت شهری