تاثیر آموزش و پیگیری از طریق ارسال پیامک بر خودکارآمدی بیماران تحت همودیالیز

مقدمه: مشکلات ناشی از دیالیز تغییرات چشمگیری در زندگی این بیماران ایجاد می کند. درمان بیماران دیالیزی بدون مشارکت خود بیمار و انجام برخی فعالیت های خودمراقبتی نمی تواند به اندازه کافی موثر باشد. افزایش میزان خودکارآمدی می تواند سبب افزایش پیروی از رژیم درمانی شود و از این طریق علایم فیزیکی و روانی بیمار را کاهش دهد. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر آموزش و پیگیری از طریق پیامک بر خودکارآمدی بیماران دیالیزی انجام شد. روش: در این کارآزمایی بالینی ۷۰ نفر از بیماران دیالیزی به طور تصادفی به دو گروه آموزش حضوری (۳۵ نفر) و آموزش همراه با پیگیری (۳۵ نفر) تخصیص داده شدند. به هر دو گروه آموزش های رفتارهای خودمراقبتی به صورت حضوری داده شد و در گروه پیگیری بعد از آموزش، هفته ای ۶ بار به مدت ۶ هفته پیامک یادآور ارسال گردید. با استفاده از پرسشنامه، خودکارآمدی بیماران قبل و بعد از آموزش و بعد از گذشت ۶ هفته در هر دو گروه اندازه گیری شد. با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته اطلاعات دموگرافیک و بیماری، میزان خودکارآمدی و میزان رضایتمندی آن ها از این روش آموزشی و پیگیری، مورد بررسی قرار گرفت. جهت روایی صوری، پس از مطالعه و مرور متون مرجع و منابع معتبر، پرسشنامه و مباحث بوکلت آموزشی تهیه شد سپس در اختیار ده نفر از اعضای هیات علمی قرار گرفت و جهت پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که با ضریب ۷۹% مورد تایید قرار گرفت. داده ها با استفاده از SPSS v.۲۰ و آزمون تی تست زوجی و مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: دو گروه از نظر مشخصات دموگرافیک و نمره خودکارآمدی قبل از انجام مداخله همسان بودند. بین میانگین خودکارآمدی قبل از آموزش (۹۳/۹۷۲/۴۱) با ۲ هفته بعد از آموزش (۲۳/۱۰۲۴/۴۶) در میان همه افراد شرکت کننده اختلاف معناداری وجود داشت (۰۰۰/۰=p). میانگین و انحراف معیار تغییرات خودکارآمدی در گروه آموزش ۴۳/۹۸۸/۱ و در گروه آموزش به همراه پیگیری ۵/۹۶۲/۶ بود که نشان دهنده افزایش معناداری در تغییرات خودکارآمدی بیماران دیالیزی در گروه پیگیری بود (۰۰۰/۰=p). نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که، آموزش همراه با پیگیری از طریق پیامک در بیماران تحت درمان با همودیالیز در ارتقاء خودکارآمدی موثرتر است. با توجه به مقرون به صرفه و موثر بودن این روش، جهت پیگیری بیماران دیالیزی پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

Self efficacy ، education ، text messaging ، hemodialysis ، خودکارآمدی ، پیامک ، آموزش ، همودیالیز