نیم رخ تنوع زیستی در دانش، نگرش و رفتار (KAP) شهروندان کلان شهر مشهد با رویکرد توسعه پایدار

تجربه دهه ها تلاش برای حفاظت از محیط زیست و تنوع زیستی نشان داده است بدون شناخت دقیق سطح آگاهی، جهان بینی و عملکرد جامعه انسانی نمی توان به حفاظتی اثربخش دست یافت. در این راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی دانش، نگرش و رفتار (KAP) شهروندان مشهد نسبت به تنوع زیستی و عوامل دارای هم بستگی با آن است. این پژوهش با رویکرد آمیخته کمی و کیفی و به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری تحقیق، با بهره گیری از فرمول کوکران، ۳۸۴ نمونه از افراد بالای ۱۵ سال ساکن در مناطق مختلف شهر مشهد، بر اساس خوشه بندی مناطق تعیین گردید. ابزار جمع آوری داده ها، پرسش نامه بومی سازی شده اتحادیه اروپا بود که روایی و پایایی آن برای ۵ گویه متغیر نگرش ۷۳/۰، برای ۷ گویه متغیر دانش ۷۷/۰ و برای ۵ گویه متغیر رفتار ۷۱/۰ به دست آمد. برای توصیف داده ها از آمارهای توصیفی و نتایج حاصل از نرم افزار های ۲۰۱۶ Exell و SPSS۱۶.۰ و همچنین جداول توزیع و فراوانی و نمودارهای مربوطه و برای تجزیه وتحلیل داده ها و آزمون فرضیات از نرم افزار SPSS۱۶.۰، آزمون t، تحلیل واریانس و آزمون همبستگی اسپیرمن استفاده شد. نتایج نشان داد کمتر از یک سوم افراد درباره واژه تنوع زیستی شنیده اند. آموزش دانشگاهی سهم بسزایی در اطلاع از واژه تنوع زیستی دارد. همچنین بین متغیرهای جنسیت، درآمد و میزان تحصیلات افراد با نوع نگرش شهروندان نسبت به تنوع زیستی رابطه معنادار وجود دارد. به علاوه میان دانش و نگرش محیط زیستی همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. در واقع با افزایش سطح دانش، نگرش شهروندان به تنوع زیستی به سطح بالاتری ارتقاء یافته و در نتیجه رفتارهای آن ها در جهت حفاظت از محیط زیست سوق پیدا می کند. همچنین بین دانش، نگرش و رفتار شهروندان ساکن در مناطق مختلف تفاوت معنی داری وجود دارد. در نهایت با تحلیل نیم رخ تنوع زیستی در دانش، نگرش و رفتار شهروندان کلان شهر مشهد و مراجعه به پانل دلفی، مدل مفهومی پژوهش ارائه گردید.

کلیدواژه ها:

حفاظت از محیط زیست ، تنوع زیستی ، دانش محیط زیستی ، نگرش محیط زیستی ، عملکرد محیط زیستی ، کلان شهر مشهد