بررسی نشانه شناختی خوراک بلوچی و مذهب دربلوچستان ایران

خوراک به ­عنوان نظامی نشانه ­ای بر هویت و فرهنگ یک ملت و نیز بر مقولاتی همچون باورها و ارزش های دینی-مذهبی، جنسیت، اقلیم، موقعیت جغرافیایی، وضعیت نسل، سن، مرتبه­ شغلی، قومیت، هنجارهای اجتماعی، زیبایی ­شناسی و میزان درآمد افراد دلالت دارد. در این پژوهش سعی شده است نشانه­ شناسی خوراک قوم بلوچ براساس الگوی سطوح دلالت بارت (۱۹۵۷ و ۱۹۸۷) مورد بررسی قرار گیرد­ و نشان داده شود که خوراک بلوچی بر اساس مذهب دارای خوانش معنایی و نشانه­ شناختی است. برای این منظور، در گردآوری داده­ های پژوهش از ابزارهای مصاحبه، پرسش­نامه و مشاهده­ مستقیم نمونه­ های خوراک بلوچی استفاده شده است. پرسش­نامه خوراک براساس متغیر مذهب و مقوله ­های مربوط تنظیم، و سپس در بین ۶۲ مشارکت کننده بلوچ (۳۲ زن و ۳۰ مرد) از شهرهای خاش، ایرانشهر، سراوان، سرباز، نیکشهر، و چابهار توزیع گردید. تجزیه و تحلیل داده ­ها از طریق دو نرم افزار  EXCEL و SPSS انجام شد. نتایج پژوهش نشان می ­دهد که خوراک بلوچی به­ عنوان نظامی نشانه ­ای نه تنها با مذهب براساس مقوله ­های مورد بررسی شامل حلال و حرام، تاکید اسلام بر تغذیه صحیح و سالم، خوراک در اعیاد مذهبی و ماه مبارک رمضان، خوراک و مهمان ­نوازی و تاکید اسلام بر اکرام مهمان، آداب غذا خوردن، احترام به مواد غذایی و مذمت اسراف مواد غذایی در اسلام رابطه ­ای تنگاتنگ دارد، بلکه از خوانش معنایی و نشانه شناختی دینی مذهبی نیز برخوردار است. 

کلیدواژه ها:

خوراک بلوچی ، نشانه ، مذهب ، بلوچستان ایران