اثر زمان سبز شدن گیاهچه بر صفات مورفولوژیک و تولید بذر تاج خروس ریشه قرمز (Amaranthus retroflexus L.) در رقابت با آفتابگردان (Helianthus annus L.)

به منظور بررسی رقابت تاج خروس و آفتابگردان در زمان های سبز شدن تاج خروس و مطالعه تغییرات صفات مورفولوژیک، ساختار پوشش گیاهی، توزیع ماده خشک و تولید بذر تاج خروس، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی بخش تحقیقات علف های هرز موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور واقع در ورامین، در سال ۱۳۸۷ به اجرا گذاشته شد. تیمارهای آزمایش شامل پنج زمان سبز شدن تاج خروس (همزمان با آفتابگردان، ۲، ۴، ۶ و ۸ هفته بعد از سبز شدن آفتابگردان) با تراکم ثابت ۸ بوته در هر متر ردیف بود. داده های آزمایش از طریق اندازه گیری تعداد و طول شاخه-های فرعی و سطح برگ تاج خروس در لایه های مختلف پوشش گیاهی و میزان بذر تولید شده و ماده خشک برگ، ساقه و گل آذین گیاه بدست آمد. نتایج نشان داد که با تاخیر در زمان سبز شدن تاج خروس، سطح برگ، تعداد و طول شاخه های فرعی و وزن خشک ساقه، برگ و گل آذین آن کاهش معنی داری یافت. با تاخیر در سبز شدن تاج خروس بیش از چهار هفته بعد از سبز شدن آفتابگردان، ساقه های فرعی تاج خروس به تحلیل رفتند و سطح برگ بیشتری به لایه های بالایی پوشش گیاهی آن اختصاص داده شد. با دو برابر شدن شاخص سطح برگ تاج خروس به بیش از ۰۸/۰ یا دو برابر شدن وزن خشک آن به بیش از ۱۰ گرم در بوته، تعداد بذر تولید شده ۴ تا ۵ برابر افزایش یافت. نسبت ماده خشک ساقه و برگ به ماده خشک کل با به تاخیر افتادن زمان سبز شدن تاج خروس روند نسبتا ثابتی داشت ولی وزن بذر تولیدی نسبت به وزن خشک کل کاهش یافت. با توجه به نتایج این آزمایش، اگرچه عملکرد دانه آفتابگردان در هیچ یک از زمان های سبز شدن تاج خروس کاهش معنی داری نداشت، ولی برای جلوگیری از افزایش میزان بذر تاج خروس در بانک بذری خاک، کنترل علف های هرز در زمان دو هفته بعد از سبز شدن آفتابگردان سودمند خواهد بود.

کلیدواژه ها:

Dry matter ، LAI ، Redroot pigweed ، Sunflower ، and Timing of seedling emergence. ، آفتابگردان ، تاج خروس ریشه قرمز ، رقابت ، زمان سبز شدن ، شاخص سطح برگ و ماده خشک.