شناسایی زمینه های شکل گیری سیستم استخدام با رویکرد عدالت محور در ایران

بی تردید یکی از مبانی توسعه در هر جامعه ای، نظام اداری و سلامت آن است. بدیهی است که نظام اداری سالم و کارآمد میتواند زمینه ساز و تسهیل کننده اهداف و برنامه های توسعه باشد؛ چرا که نظام اداری هر کشوری سیستم تنظیم کننده کلیه فعالیتها برای نیل به اهداف از پیش تعیین شده و ابزاری برای پیاده سازی برنامه های توسعه محسوب میشود. با این حال برای رسیدن به نظام اداری کارامد و صحیح باید اصل شایسته گزینی را در سیستم استخدامی بر مراحل مختلف استخدام عمومی حاکم کرد. لذا این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای ، پژوهشهای علمی و گزارشهای مستند میکوشد تا ضمن بررسی مختصر ساختار اداری طی ادوار گذشته، به برخی جنبه های موضوع عدالت در استخدام کارکنان نیز بپردازد. نتایج بررسیها نشان میدهد که از دوره قاجاریه، تغییرات سیاسی و فرهنگی کشور ایران را دستخوش تحولات مهمی نموده است، به طوری که با اقتباس از اروپاییان ساختار اداری جدیدی در کشور بهوجود آمد. اما سنتهای دیوان سالارانه و استبدادی حاکمیت اجازه بهبود اوضاع اداری را به ساختار دولت ایلاتی قاجاریه نمیداد. با سقوط آن سلسله و قدرت گیری حکومت پهلوی اول توسعه نوسازی و از جمله تغییرات اداری به تقلید از کشورهای اروپایی بصورت نوعی شبه مدرنیزم آمرانه در تمام سطوح جامعه به وقوع پیوست. تصویب قوانین استخدامی در ایران در سالهای ۱۳۰۱و ۱۳۴۵ شمسی بیشتر بر نوعی تخصص و مدرک گرایی کارکنان دولت تاکید داشت. به تدریج درکنار رشد ساختار اداری دولت، رویکرد کامل عدالت محور ی نه در گزینش، استخدام و عملکرد آن از جایگاهی موثر برخوردار نبود. براساس گزارشات به دست آمده، مشخص میشود که در نهایت با وقوع انقلاب اسلامی، شعارهای عدالت محور در همه زمینه ها و از جمله سیستم استخدام کارکنان دولت توسعه یافته است. با این حال به نظر میرسد این موضوع مهم نیازمند بررسیهای همه جانبه، سپس تصویب برخی قوانین و فرهنگ سازی جهت حصول هرچه بیشتر آن میباشد.

کلیدواژه ها:

عدالت محور ی ، قوانین استخدامی ، فرهنگ اسلامی ، کارکنان