بررسی تشبیهات اساطیری در توصیف طبیعت در سبک خراسانی و عراقی

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 219

فایل این مقاله در 28 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JPNFA-15-2_006

تاریخ نمایه سازی: 30 مهر 1401

چکیده مقاله:

بررسی تشبیهات اساطیری در توصیف مظاهر طبیعتدر سبک خراسانی و عراقی محمد خشکاب* دانش­جوی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی واحد سبزوار، دانش­گاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران. علی عشقی سردهی** دانش­یارگروه زبان­ و ادبیات­ فارسی، واحد سبزوار، دانش­گاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران (نویسنده مسوول). ابوالقاسم امیراحمدی*** دانش­یار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سبزوار، دانش­گاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران. تاریخ دریافت: ۲۸/۲/۱۳۹۷ تاریخ پذیرش: ۲/۷/۱۳۹۷ چکیده کم­تر اثر ادبی را می توان یافت که بر حسب نیاز خویش از خوان شاهنامه بهره ای نبرده باشد. از میان کارکردهای مختلف اشارات شاهنامه ای در موضوعاتی چون: مدح، تبیین مسائل حکمی و تعلیمی، پیوند با عرفان، مضامین غنایی و تغزل گونه، ساخت تمثیل، ترکیب­سازی های بلاغی و...کارکرد آن در توصیف مظاهر طبیعت جلوه­ای خاص یافته است. در این میان شعرا در قلمرو ادبی از تشبیهات اساطیری و حماسی در تصویرسازی های طبیعت­گرایانه خود بهره برده اند. یکی از طرق وصف طبیعت، مشبه به قراردادن هر یک از اشارات اساطیری و حماسی در مقابل مظاهر طبیعت است. عناصر رنگ، سپاهی، اشرافی و شکل هندسی بهترین وجوه تشابه مظاهر طبیعت با قهرمانان حماسی قرار می گیرد. الگوپذیری از اعمال و کردار بارز قهرمانان، اشاره صریح به اصل داستان، استفاده از تقابل های دوگانه و فضا سازی (براعت استهلال) از ویژگی­های این نوع توصیفات به شمار می آید. تصاویر مادر در تشبیهات اساطیری در سبک خراسانی ساده، ابتکاری و دارای اصالت است و نتیجه احساس طبیعی و مستقیم شاعر از طبیعت است، اما در سبک عراقی این نوع تشبیهات به هم­راه عاطفه­ای رقیق­تر، با ایهام و پیچیدگی و بازی با کلمات تقلید، تکرار و تلفیق می­شود. در این مقاله قصد داریم به بررسی تشبیهات اساطیری در توصیف هر یک از مظاهر طبیعت در شعر برخی از شاعران سبک خراسانی و عراقی بپردازیم.     * . Mohammad.Khoshkab@iaus.ac.ir ** . eshghi@iaus.ac.ir  *** .  amirahmadi@iaus.ac.ir

کلیدواژه ها:

کلیدواژه ها: توصیف طبیعت ، تشبیهات اساطیری ، اشارات شاهنامه ای

نویسندگان

محمد خشکاب

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار.ایران

علی عشقی سردهی

عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار، ایران

ابوالقاسم امیر احمدی

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار،ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • فهرست منابع. ...
  • آذری اسفراینی، نورالدین حمزه بن علی ملک طوسی. (۱۳۹۰). دیوان، ...
  • آیدنلو، سجاد. (۱۳۸۷). «آشناترین شاعر ادب فارسی با شاهنامه»، ادب­پژوهی، ...
  • ابن یمین فریومدی. (۱۳۶۳). دیوان، به تصحیح و اهتمام حسین­علی ...
  • اسفرنگی، سیف الدین الاعرج احمد. (۱۳۹۶). دیوان، تصحیح انتقادی فرزاد ...
  • اسماعیل پور، ابوالقاسم. (۱۳۹۳). اسطوره، بیان نمادین، تهران: سروش ...
  • امامی، نصرالله. (۱۳۸۵). مبانی و روش­های نقد ادبی، تهران: جامی ...
  • انوری، علی بن محمد. (۱۳۳۷). دیوان، به کوشش محمدتقی مدرس ...
  • اومانی، اثیر. (۱۳۹۰). دیوان، تحقیق و تصحیح امید سروری و ...
  • بخارایی، ناصر. (۱۳۵۳). دیوان، به کوشش مهدی درخشان، تهران: انتشارات ...
  • بدر چاچی. (۱۳۸۷). دیوان، تحقیق و تصحیح علی محمد گیتی­فروز، ...
  • بیلقانی، مجیرالدین. (۱۳۵۸). دیوان، تصحیح و تعلیق محمد آبادی، تبریز: ...
  • جامی، نورالدین عبدالرحمان. (۱۳۴۱). دیوان کامل، ویراسته هاشم رضی، تهران: ...
  • حسن­لی،کاووس و لیلا احمدیان. (۱۳۸۶). «کارکرد رنگ در شاهنامه فردوسی ...
  • خاقانی شروانی، افضل­الدین بدیل بن علی نجار. (۱۳۳۸). دیوان، به ...
  • خواجوی کرمانی، ابوالعطا کمال­الدین محمود. (۱۳۶۹). دیوان، به اهتمام و ...
  • خواجوی کرمانی، ابوالعطا کمال­الدین محمود. (۱۳۷۰). خمسه خواجوی کرمانی، به ...
  • خوسفی، محمد بن حسام. (۱۳۶۶). دیوان، به اهتمام احمد احمدی ...
  • ساوجی، سلمان. (۱۳۷۶). کلیات، به تصحیح عباس­علی وفایی، تهران: انجمن ...
  • سعد سلمان، مسعود. (۱۳۳۹). دیوان، به تصحیح رشید یاسمی، تهران: ...
  • شمس طبسی، قاضی شمس الدین محمد بن عبدالکریم. (۱۳۴۳). دیوان، ...
  • عرفان، مصطفا و مهدی ماحوزی. (۱۳۹۱). «جای­گاه تشبیهات تلمیحی در ...
  • عطار، شیخ فرید الدین محمد. (۱۳۶۸). دیوان، به اهتمام و ...
  • غیاث شیرازی،کمال. (۱۳۹۰).دیوان، تحقیق و تصحیح محسن ...
  • رامپوری، غیاث الدین محمد بن جلال الدین بن شرف الدین. ...
  • غزالی، محمد. (۱۳۶۴). کیمیای سعادت، به کوشش حسین خدیوجم، جلداول، ...
  • فاریابی، ظهیرالدین. (۱۳۸۱). دیوان، تصحیح امیر حسن یزدگردی به اهتمام ...
  • فتوحی، محمود. (۱۳۸۶). بلاغت تصویر، تهران: سخن ...
  • فرخی سیستانی. (۱۳۸۸). دیوان، به کوشش محمد دبیر سیاقی، تهران: ...
  • فردوسی، ابوالقاسم. (۱۳۶۶). شاهنامه، به کوشش جلال خالقی مطلق، جلد ...
  • فردوسی، ابوالقاسم. (۱۳۶۹). شاهنامه، به کوشش جلال خالقی مطلق، جلد ...
  • Bibliotheca. ...
  • فردوسی، ابوالقاسم. (۱۳۷۱). شاهنامه، به کوشش جلال خالقی مطلق، جلد ...
  • فردوسی، ابوالقاسم. (۱۳۷۵). شاهنامه، به کوشش جلال خالقی مطلق، جلد ...
  • فلکی شروانی، نجم­الدین محمد. (۱۳۴۵). دیوان، به اهتمام و تصحیح ...
  • قبولی هروی. (۱۳۸۶). دیوان، به کوشش یحیا خان­ محمد آذری، ...
  • قطران تبریزی. (۱۳۶۲). دیوان، از روی نسخه تصحیح شده مرحوم ...
  • قمر اصفهانی، نظام الدین محمود. (۱۳۶۳). دیوان، به اهتمام تقی ...
  • کزازی، میر جلال الدین. (۱۳۹۳). رویا، حماسه، اسطوره، تهران: نشر ...
  • کمال الدین اصفهانی، ابوالفضل. (۱۳۴۸). دیوان، به اهتمام حسین بحرالعلومی، ...
  • لطف الله نیشابوری، ابن سلیمان شاه. (۱۳۹۰). دیوان (چاپ عکس ...
  • ماحوزی، امیرحسین. (۱۳۹۰). بررسی تشبیه در غزلیات شمس تبریزی بر ...
  • مختاری غزنوی، عثمان بن عمر. (۱۳۴۱). دیوان، به اهتمام جلال­ ...
  • معزی نیشابوری، امیر. (۱۳۸۵). کلیات دیوان، مقدمه، تصحیح و تعلیقات ...
  • منوچهری دامغانی. (۱۳۷۵). دیوان، به اهتمام سید محمد دبیر سیاقی، ...
  • مهرکی، ایرج و آرش غفرانی. (۱۳۹۳). «ازدواج مقدس»، پژوهش­نامه ادب ...
  • ناصرخسرو قبادیانی. (۱۳۵۷). دیوان اشعار، به اهتمام مجتبی مینوی و ...
  • نظامی گنجه ای. (۱۳۷۶ الف). شرفنامه، تصحیح و حواشی وحید ...
  • نظامی گنجه ای. (۱۳۷۶ ب). لیلی و مجنون، با تصحیح ...
  • نظامی گنجه ای. (۱۳۷۶ ج). خسرو و شیرین، تصحیح و ...
  • یاحقی، محمد جعفر. (۱۳۹۴). فرهنگ اساطیر و داستان واره­ها در ...
  • نمایش کامل مراجع