مطالعه نحو تاریخ بیهقی با تکیه بر جایگاه قید در جمله

یکی از مباحث عمده در دانش معانی، مقوله تقدیم و تاخیر است. هرچند در این مبحث، بیشتر به مسند و مسندالیه پرداخته می شود، جایگاه قید نیز در بلاغت کلام بسیار عمده و قابل توجه است. تاریخ بیهقی به عنوان متنی که حتی امروز منبع الهام شاعران سپیدسرا در ساخت زبانی است، از این منظر در میان متون کهن، جایگاهی ویژه دارد. هدف این مقاله مطالعه گزاره های تاریخ بیهقی از نظر گاه جایگاه قید، در محور هم نشینی کلام است. بدنه مقاله را پس از درآمدی بر جایگاه قید در القای کلام و اقناع بلاغی مخاطب، نمونه هایی از جمله تاریخ بیهقی تشکیل می دهد که در ان ها قید در جایگاهی اثربخش، به شاعرانگی گزاره یاری رسانده است. در پایان این پژوهش که با استفاده از منابع کتابخانه ای و به شیوه استقرایی و تحلیل داده ها انجام شده است. این نتیجه حاصل می شود که ابوالفضل بیهقی با وجود این که به شاعری معروف نیست، در چیدمان نحوی گزاره ها به گونه ای عمل کرده که می توان نمونه هایی از جملات او را از منظر جایگاه قید، شعر منثور دانست.

کلیدواژه ها:

تاریخ بیهقی ، نحو بلاغی ، شعر منثور ، تقدیم و تاخیر قید