از معناباختگی تا شئ وارگی؛ بررسی مولفه های معناباختگی در مجموعه پاتوغ (اسماعیل خلج)

معناباختگی واژه ای است که در ابتدا توسط مارتین اسلین فرانسوی در تئاتر ابزورد به کار برده شد. آنچه از این واژه تاکنونتغبیر شده است مفهوم بیهودگی و پوچی است. یکی از جریانهای ادبی مهم اروپا پس از اتفاقات سیاسی به ویژه جنگ جهانیدوم، معناباختگی بود که ابتدا در فرانسه و به سرعت در اروپا متشر شد. به موازات این جریانات در غرب، در ایران نیز اولینبارقه های مدرنیته ظهور پیدا کرد. شکل گیری مطبوعا و تشکیل رادیو و تلویزیون ملی در ایران از مهمترین اتفاقاتی بود کهباعث شد معناباختگی به سرعت در جامعه ادبی و روشنفکری گسترش یابد و بیشک اتفاقات پس از کودتای ۲۸ مرداد، درشکل گیری این جریان بسیار تاثیرگذار بوده است. از جمله فعالیت هایی که در آن سالها در تلویزیون ملی ایران انجام می شد،کارگاه نمایش بود که اسماعیل خلج با بنیان درام قهوه خانه ای، یکی از مهمترین نویسندگان آن بود. حال در این پژوهش بانگاه به شرایط اجتماعی و سیاسی ایران در دهه چهل، به ررسی آثار کوتاه اسماعیل خلج که در مجموعه ای بنام «پاتوغ»گردآوری شده پرداخته ایم و با تمرکز بر نمایشنامه «تو خودت باش؛ عرقت را بخور» از منظر نشانه شناسی مکانف با این پرسش کلیدی مواجهیم که چگونه در چنین وضعیتی، انسان معناباخته تبدیل به شئ بیجان میشود؟ که در این میانسرخوردگی ناشی از کئدتای ۲۸ مرداد بسیار حائز اهمیت بوده و در نهایت دستاورد این پژوهش رسیدن به مفهوم شئ وارگینه از نظر لوکاچف بلکه به مفهوم از کارکردافتادن اندیشه است. مرگ اندیشه به مثابه مرگ آدمی،

کلیدواژه ها:

معناباختگی ، شئ وارگی ، کودتای ۲۸ مرداد ، قهوه خانه