بررسی تاثیر رزور اترول (Resveratrol) بر فراموشی ناشی از محرومیت خواب کامل در موش نر بزرگ آزمایشگاهی در دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران طی سال های ۹۹-۹۸

مقدمه: اختلال خواب و بی خوابی سال ها به عنوان یکی از مهمترین مشکلات بهداشتی شناخته می شود. اختلال خواب به مواردی اطلاق می گردد که فرد از یک یا بیشتر از یکی از مشکلاتی مانند بی خوابی، بیدار شدن های مکرر در طول خواب شنانه، افزایش خواب آلودگی در طول روز و یا حرکات، حالات و احساسات غیرعادی در طول خواب شکایت داشته باشد. محرومیت از خواب باعث ایجاد اختلالاتی در درک درد، فراموشی و افسردگی می شود. تقریبا ۳۰ تا ۴۰ درصد مردم عادی از آن رنج می برند، این مشکل می تواند اثرات نامطلوبی بر سلامتی و طول غیر افراد به جا بگذارد. هدف: این مطالعه به منظور بررسی اثر بررسی تاثیر رزور اترول (Resveratrol) بر فراموشی ناشی از محرومیت خواب کامل در موش نر بزرگ آزمایشگاهی در دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران طی سال های ۹۹-۹۸ انجام گرفته است. روش اجرای تحقیق: در این مطالعه حیوانی ۹۶ سر موش صحرایی (رت) نر به وزن ۲۲۰ تا ۲۴۰ گرم که از دانشکده فارماکولوژی دانشگاه تهران خریداری شده بودند به صورت تصادفی به ۳ گروه اصلی تقسیم شدند که شامل گروه کنترل ۷ روزه، شم ۷ روزه و محرومیت از خواب ۷ روزه (SD همراه با Non-REM ۴۸ h) بود. هر کدام از گروه های اصلی خود شامل ۴ زیرگروه شاهد، vehicle، دارو (۱۰۰ و mg/kg۲۰۰) بودند. شاهد، موش های نرمال بودند که هیچ دارویی دریافت نکردند. Vehicle، فقط محلول ۰/۲۵% carboxymethylcellulose (سیگما آلدریچ) همراه با ۰/۹% سالین یا rapamycin به صورت داخل صفاقی روزانه به مدت ۷ روز دریافت کردند. دارو، صرفا داروی رزور اترول روزانه به مدت ۷ روز با دوز ۱۰۰ و mg/kg ۲۰۰ محلول در سالین ۰.۹% داخل صفاقی دریافت کردند. هر حیوان فقط یک بار مورد آزمایش قرار گرفت. روز بعد از آخرین تزریق (یعنی روز هشتم)، تست های رفتاری (train fear condition و ۳ shock مرتبه)ف لکوموتور، hot plate و تست شنای اجباری روی تمام رت ها صورت گرفت. سپس به تمام رت ها ۴۸ ساعت محرومیت از خواب Non-REM داده شد و مجددا این تست های رفتاری از رت ها گرفته شد. ایفته ها: جهت بررسی حافظه ترس شرطی شده، میرزان تاخیر تا اولین فریزینگ در مرحله شنوایی، در موش هایی که وهیکل دریافت کرده اند. افزایش پیدا کرده است (P<۰.۰۰۱). که به معنای تخریب حافظه می باشد. از طرف دیگر، هر دو دوز داروی رزوراترول باعث کاهش معنادار تاخیر تا اولین فریزینگ شدند (P<۰.۰۰۱)، که به معنای بهبود عملکرد حافظه می باشد. علاوه بر این، میزان تاخیر تا اولین فریزینگ در مرحله دیداری در موش هایی که وهیکل دریافت کرده اند افزایش پیدا کرده است (P<۰/۰۰۱)، به معنای تخریب حافظه می باشد. از طرف دیگر، دوز ۲۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم رزوراترول باعث کاهش معنادار تاخیر تا اولین فریزینگ شد (P<۰.۰۵)، که به معنای بهبود عملکرد حافظه می باشد. در تست FST میزان بی حرکتی در موش هایی که وهیکل دریافت کرده اند افزایش پیدا کرده است (P<۰.۰۰۱)، که به معنای افزایش رفتار شبه افسردگی می باشد. از طرف دیگر، هر دو دوز داروی رزوراترول (دوز ۱۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم: P<۰.۰۱- دوز ۲۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم: P<۰/۰۰۱) باعث کاهش بی حرکتی شدند، که به معنای کاهش رفتار شبه افسردگی می باشد. براساس نتایج حاصل از تست hot plate، تفاوت معنادار آماری میان داده های گروه های کنترل (با خواب طبیعی) وجود دارد (F(۳.۲۸)=۱۳.۰۲, P<۰.۰۰۱). همچنین میزان آستانه درد در موش هایی که رزوراترول با دوز ۲۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم دریافت کردند کاهش پیدا کرده است (P<۰.۰۵). نتیجه گیری: نتایج ما نشان داد که محرومیت از خواب باعث تخریب عملکرد حافظه می شود. افزایش التهاب، افز ایش آپوپتوز، سرکوب نورون زایی، و کاهش بیان BDNF می تواند باعث ایجاد افسردگی یا رفتار شبه- افسرده شود. افز ایش آستانه درک درد در گروه های محروم از خواب احتمالا به دلیل افزایش میزان آدنوزین بدنبال بیداری طولانی مدت است. اگرچه اثر محرومیت یا محدودیت خواب بر درد متناقض است. همچنین، برای کاهش آستانه درک درد متعاقب تزریق رزوراترول مکانیسمی پیشنهاد نمی شود و تحقیقات بیشتری در آینده لازم است. فعالیت لوکوموتور نیز می تواند بر عملکرد موش ها در تست شنای اجباری موثر بوده باشد، اگرچه نمی تواند بر عملکرد حافظه تاثیری گذاشته باشد.

کلیدواژه ها:

رزور اترول ، فراموشی ، حافظه ، درد ، افسردگی ، محرومیت خواب کامل