اثر بخشی بلوک های V شکل بر آبشستگی موضعی در پایین دست سرریز اوجی

آبشستگی موضعی پاییندست سازههای هیدرولیکی همواره از مسائل مهم در طراحی آنها ونیز ارائه راه­حل­هایی برای کاهش میزان خسارات ناشی از این پدیده بوده است. در این مقاله، با استفاده از نتایج آزمایشگاهی روی یک مدل ساخته شده سرریز اوجی به بررسی تاثیر بلوک­های Vشکل نصب شده در پایین­دست سرریز بر میزان آبشستگی موضعی بستر پایین­دست سازه پرداخته شده است. آزمایش­ها در سه نسبت بی­بعد دبی ماکزیمم برابر با ۷۱/۰، ۸۵/۰ و ۱ و در اعداد فرود مختلف اجرا و عمق و طول آبشستگی ثبت گردید. برای دستیابی به بهترین عملکرد بلوک­ها در جهت کاهش آبشستگی، موقعیت بلوک­ها و ارتفاع آنها بررسی شد. بدین ترتیب چهار موقعیت نصب بلوک، به صورت نسبتی از طول کل قسمت صاف Lb/Lf  برابر (۸۸/۰ و ۶۶/۰، ۴۴/۰، ۲۲/۰)و همچنین چهار نسبت ارتفاع  بلوک Hb/D (۲ و ۳۳/۱ ،۱ ، ۶۶/۰) برای آزمایش­ها در نظر گرفته شد. نتایج آزمایش­های حاضر در زمینه فاصله قرارگیری بلوک­ها نشان داد که با کاهش فاصله قرارگیری بلوک­ها نسبت به پنجه سرریز، آبشستگی در عمق و طول کاهش می­یابد. علاوه براین، افزایش ارتفاع بلوک­ها نیز موجب اثر بخشی بیشتر بلوک­ها در کاهش آبشستگی شد. سرانجام اینکه برای شرایط جریان با اعداد فرود مختلف، بلوک با ارتفاع۲Hb/D=و در موقعیت قرارگیری ۲۲/۰Lb/Lf=  نسبت به پنجه سرریز بهترین   جانمایی را داشت که موجب کاهش عمق نهایی آبشستگی بین ۳۰ تا ۷۶ درصد شد.

کلیدواژه ها:

بافل ، جانمایی موانع ، سرریز اوجی ، فرسایش موضعی