بازیافت ضایعات نان در تهران و مسائل بهداشتی آن

رشد سریع جمعیت و روند افزایش تولیدات مواد غذایی و محصولات کشاورزی بیانگر این واقعیت است که مواد غذایی مورد نیاز مردم جهان روزبه روز با مشکلات فراوانتری تآمین‘ نگهداری‘ توزیع و به مصرف می رسد. کارشناسان بر این عقیده اند که ۶۰۰ میلیون نفر جمعیت گرسنه کنونی جهانی ظرف کمتر از ۱۵ سال آینده به ۳/۱ میلیارد نفر بالغ خواهد شد. لذا بهره گیری مطلوب از محصولات کشاورزی ومواد غذایی ‘ بکار گرفتن روشهای صحیح نگهداری و پیشگیری از فساد و بازیابی معقول و مجدد از مواد زائد در تمام دنیا از جمله کشور ما امری لازم و اجتناب ناپذیر است. در این راستا از نیمه دوم سال ۶۹ لغایت آبان ماه ۱۳۷۰ به مدت یکسال مطالعه گسترده ای در زمینه بازیافت ضایعات نان و مسائل بهداشتی مرتبط با آن در تهران به مرحله اجرا در آمد. این بررسی نشان داد که قریب ۲۵۰۰ تن آرد روزانه بین ۴۵۰۰ مغازه نانوایی توزیع می شود که با افزودن ۱۰ تا ۲۵ گرم جوش شیرین و ۵ تا ۷ گرم نمک و ۷۵۰ میلی لیتر آب به ازاء هر کیلو گرم آرد‘ پس از پخت و تبدیل آن به نان ماکول ‘ بین اهالی تهران توزیع می شود این در حالی است که بوسیله ۴۲۰ مغازه نان خشک جمع کنی (۳۰۰واحد جواز کسب دار و ۱۲۰ واحد بدون جواز کسب) و به خدمت گرفتن ۶۳۰۰ چرخ دستی هر یک بین ۷۰ تا ۱۰۰ کیلو و جمعا رقمی معادل ۵۰۷ تن روزانه نان خشک به طریق غیر بهداشتی جمع آوری می گردد. جهت پی بردن به آلودگی قارچی‘ از ضایعات نان موجود روی چرخهای دستی و مراکز جمع آوری وگاوداریهای اطراف تهران‘ تعداد ۳۶۰ نمونه برداشت و در آزمایشگاه روی محیط کشت سابورو دکشتروز آگار کلرامفنیکول انتقال ومدت یک الی ۵ روز در یخچال نگهداری و پس از انجام عمل آزمایش قطعه ای خرد شده‘ کشت و رنگ آمیزی با محلول لاکتوفنول کاتن بلو و اجرای کشت روی لام و رنگ آمیزی با محلول یاد شده قارچ رشد شده مورد شناسائی و بررسی قرار گرفت. نتایج آزمون نشان داد که: - ضایعات نان به دلیل جمع آوری غیر بهداشتی به قارچهای مختلف آلوده می باشند - قارچهای پنیسیلیوم ‘ رایزوپوس ‘ مرکور‘ فوزاریوم ‘ آسپرژیلوس در مطالعه مشخص و شناسائی شدند. - از ۳۶۰ نمونه برداشت شده قارچ پنی سیلیوم بالاترین درصد موارد ۷/۳۵% و قارچ فوزاریوم پایین ترین درصد مواد ۴/۱% را به خود اختصاص دادند. - قارچهای آسپرژیلوس و پنی سیلیوم که ازنظرتولید اگزوتوکسین A که تحت عنوان Ochratoxin معروف می باشدبه ترتیب ۷/۲۶% و ۳۵% موارد را شامل می شوند.

کلیدواژه ها:

بازیافت ، بهداشت ، ضایعات نان ، مایکوتوکسین