تعیین آسیب پذیری بوم شناختی مجموعه حفاظت شده توران با ترکیب روش های ماتریس آثار متقابل، فرایند تحلیل سلسله مراتبی و فرایند تحلیل توسعه ای

آسیب پذیری بوم شناسی اصطلاحی عمومی است که می تواند در سطوح سلسله مراتبی مختلفی (جانداران، جمعیت، اجتماع، اکوسیستم و سیمای سرزمین) به کار رود. ارزیابی آسیب پذیری بوم شناختی در علوم محیطی از جمله در ارزیابی آثار و ریسک و پایش محیط زیست کاربردهای فراوانی دارد و از این لحاظ حائز اهمیت است. همچنین، آسیب پذیری بوم شناختی می تواند به منزله شاخصی برای ارزیابی کیفیت محیط زیست در نظر گرفته شود. ابتدا ماتریس آثار متقابل به منظور تحلیل سیستم ادراکی محیط زیست تشکیل شد. سپس، از طریق مقایسه درجه اهمیت عوامل اکولوژیکی با هم، جدول مربوط به فرایند تحلیل سلسله مراتبی لایه های عوامل اکولوژیکی برای تعیین ارجحیت لایه ها نسبت به هم تشکیل شد. بر اساس روش تحلیل توسعه ای نیز فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی برای وزن دهی به طبقات هر یک از لایه ها انجام گرفت. مهم ترین عاملی که در میزان آسیب پذیری اکولوژیک منطقه با استفاده از ماتریس اثر متقابل و روش AHP به دست آمد، فرسایش پذیری سنگ مادر بود که روی عوامل دیگر همچون عمق خاک، فرسایش بادی و آبی و عواملی از این قبیل، تاثیر بسزایی دارد. پس از استنتاج درجه ارجحیت طبقات و اهمیت لایه ها، امتیازات به دست آمده در نقشه های سامانه اطلاعات جغرافیایی اعمال و با استفاده از روش روی هم اندازی موزون نقشه آسیب پذیری بوم شناختی منطقه تهیه شد. با توجه به نقشه آسیب پذیری، نواحی غربی نسبت به دیگر قسمت های منطقه نقاط آسیب پذیری بیشتری دارند که لزوم توجه بیشتر به این مناطق را در طرح های مدیریتی نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

AHP ، EA ، Ecological Vulnerability ، protected complex of Touran ، reciprocal effects matrix