پهنه بندی شدت سیل خیزی در حوضه ی آبریز میشخاص به کمک تحلیل عاملی- خوشه ای
محل انتشار: مجله هیدروژیومورفولوژی، دوره: 4، شماره: 12
سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 110
فایل این مقاله در 25 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_HYD-4-12_008
تاریخ نمایه سازی: 4 بهمن 1401
چکیده مقاله:
چکیده سیل یکی از انواع بلایای طبیعی میباشد که همه ساله خسارات زیانباری را در سراسر جهان و از جمله ایران به وجود میآورد. بنابراین، شناسایی این پدیده و پارامترهای موثر در وقوع سیلخیزی در حوضههای آبریز ضرورتی اجتنابناپذیر است. پژوهش حاضر در صدد ارائه روشی برای پهنهبندی پتانسیل سیلخیزی در حوضهی آبریز میشخاص در ایلام میباشد. در این تحقیق حوضهی آبریز میشخاص در استان ایلام به ۱۲ زیرحوضه تقسیم و برای هر زیرحوضه ۲۸ پارامتر ژئومتری، اقلیمی، نفوذپذیری و فیزیوگرافی مانند؛ مساحت، محیط، طول و شیب آبراههی اصلی، طول و شیب حوضه، زمان تمرکز، ضریب شکل و متغیر بارش، تاج پوشش گیاهی ،CN و دبی با استفاده از نرمافزار ArcGIS محاسبه شد. برای تعیین شدت سیلخیزی زیرحوضهها از روش آماری تحلیل عاملی- خوشهای استفاده و دادههای ۲۸ متغیر زیرحوضهها توسط نرمافزار SPSS پردازش و در قالب ۵ عامل اصلی (شکل، آبراهه، شیب، زهکشی و رواناب) خلاصه شد. نتایج این پژوهش نشان داد که عامل شکل با مقدار ویژه ۶۴/۷ مهمترین عامل در سیلخیزی حوضهی مورد مطالعه است، عوامل آبراهه، شیب، زهکشی و رواناب به ترتیب با مقدار ویژه ۶۵/۴، ۵۶/۲،۷۵/۱ و ۶۱/۱ در رتبههای بعدی قرار دارند. در ادامه، حوضهی مورد مطالعه بر اساس امتیاز عاملی به ۳ طبقهی سیلخیزی زیاد، متوسط و کم تقسیم و نقشهی پهنهبندی شدت سیلخیزی زیرحوضهها ترسیم شد. زیرحوضههای (۹،۸،۵،۳) در عامل شکل، زیرحوضههای (۱،۶،۱۱) در عامل شیب، زیرحوضههای (۲، ۷) در عامل زهکشی و در عامل رواناب نیز زیرحوضههای (۴،۱۰،۱۲) دارای شدت سیلخیزی زیادی هستند. زیرحوضهها از نظر مشابهت پتانسیل سیلخیزی، فرسایش، پوشش گیاهی و تاثیرات عملکرد انسانی نیز به ۳ گروه با شدت سیلخیزی زیاد، متوسط و کم تفکیک شدهاند.
نویسندگان
امیرحسین حلبیان
دانشیار، گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
شمس اله عسگری
عضو هیات علمی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری-ایلام
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :