تحلیل دیدگاههای متن محورانه و انسجامی ابن عاشور تونسی در تفسیر «التحریر والتنویر»

زبان شناسی متن، شاخه ­ای نو در زبان شناسی است که با هدف توسعه واحد بررسی زبان از سطح جمله به متن مورد توجه قرار گرفته است. در میان مباحث زبان­شناسی، انسجام، از جمله ویژگی های متن وارگی است که در کنار پیوستگی به متن تعلق دارد. امروزه یافتن سرنخ­ ها و نشانه­ هایی از مقوله­ های انسجام در متون تفسیری قران کریم ضروری می ­نماید که علاوه بر آنکه اصالت و پیشینه این مبحث را در پیش از اعلام این نظریه توسط نظریه ­پردازان غربی نشان می­دهد تاثیر انسجام قران کریم بر تفسیر و نقد انسجام محور را مجسم می­ سازد. مساله اینجاست که رویکرد انسجام که به تبیین مولفه­ های انسجامی متن و چگونگی ارتباط میان اجزای متون در سطح معنایی و به تبع آن در سطح رویین می پردازد، در میراث نقدی ادبیات عربی از جمله تفسیر التحریر والتنویر قابل ردیابی است. این مقاله درصدد است با روش توصیفی تحلیلی، رویکرد ابن­ عاشور در تفسیر خود از منظر متن ­محورانه و اشاره به نقش عناصر انسجامی را که قرابت نزدیکی با فعالیت های زبان شناسان متن دارد، مورد تحلیل قرار دهد. نتیجه نشان می­دهد، ابن ­عاشور در تفسیر خود از اهمیت انسجام و کاربرد آن آگاه بوده است و در تحلیل آیات، پیش از نظریه­ پردازان غربی به اهمیت انسجام و سازوکارهای مختلف آن در آیات به طور آگاهانه پرداخته است و توانسته است اشارات علمی و متن­ نگرانه به کارکرد و اهمیت برخی عناصر زبانی داشته باشد

کلیدواژه ها:

زبان­شناسی متن ، انسجام ، متن تفسیری ، التحریر والتنویر ، ابن ­عاشور