مطالعات کتاب درمانی در حوزه های پژوهشی گوناگون در جهان (تحلیل علم سنجی)

هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی و تحلیل تولیدهای علمی حوزه­های پژوهشی مختلف کتاب درمانی نمایه شده در پایگاه وب­آوساینس است. همچنین شناسایی و تحلیل موضوعات تولیدهای علمی حوزه کتاب درمانی به تفکیک حوزه­ها از اهداف این پژوهش است.روش پژوهش­: پژوهش حاضر از نوع توصیفی با رویکرد علم سنجی و روش تحلیل محتوا است و با بهره­مندی از فنون تحلیل هم­واژگانی انجام شده ­است. تحلیل داده ها، با نرم افزارهای هیست­سایت، گفی، بیب­اکسل و اس­پی­اس­اس و ترسیم داده­ ها نیز با نرم­افزار ووس ویور انجام شده­ است.یافته­ ها: در حوزه کتاب درمانی بیشترین میزان تولیدات، متعلق به سال ۲۰۱۶ با ۵۹ اثر می­باشد. در میان پرتکرارترین کلیدواژه­های این حوزه bibliotherapy ، self-help ، depression به ترتیب با فراوانی ۲۴۶ و ۱۰۰ و ۹۳ بیشترین تکرار کلیدواژه را به خود اختصاص داده­ اند و کشور ایالات­متحده در جایگاه اول قرار گرفته­ است فعال­ترین نویسندگان حوزه کتاب درمانی Cuijpers P و Scogin F با ۲۱ اثر بیشترین میزان تولیدات، و Scogin F و Clum GA و Cuijpers P بیشترین میزان اثرگذاری را در این حوزه داشته ­اند. میزان H ایندکس این حوزه ۷۴ می­باشد. در میان موسسات Univ Alabama در جایگاه اول است. همچنین نشریه Behaviour Research and Therapy و مجله Journal of Consulting and Clinical Psychology در جایگاه اول قرار دارند.نتیجه گیری: بیش از ۷۵% تولیدات این حوزه مربوط به حوزه­های روان­شناسی بالینی، روان­پزشکی، روان­شناسی چند رشته­ ای، پزشکی عمومی، علم­اطلاعات و دانش­شناسی است. همچنین بیشترین میزان استناد به حوزه کتاب درمانی مربوط به ۲ حوزه روان­شناسی بالینی و روان­پزشکی است. میان حوزه­ های مختلف و تعداد تولیدات و تعداد استنادات، تفاوت معناداری مشاهده شده است.

کلیدواژه ها:

کتاب درمانی ، علم سنجی ، تحلیل هم ­واژگانی ، ساختار فکری دانش