ارزیابی قابلیت اکولوژیک اراضی شهرستان فیروزآباد برای استمرار و گسترش فعالیت های کشاورزی و مرتع داری

کشاورزی فشرده و بهره برداری بی رویه از مراتع، موجب کاهش حاصلخیزی اراضی کشاورزی، افت کیفیت مراتع و تخریب محیط زیست گردیده است. بروز خشکسالی های مستمر، کاهش تراز آب زیرزمینی، کاهش حاصلخیزی خاک و افت کیفیت مراتع، فعالیت های بخش کشاورزی شهرستان را تحت الشعاع قرار داده است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف بررسی قابلیت اکولوژیکی منطقه برای استمرار و گسترش فعالیت های کشاورزی و مرتع داری انجام گردید. با در نظر گرفتن مولفه های ارتفاع از سطح دریا، جهت جغرافیایی، درصد شیب، پوشش گیاهی، اقلیم، بافت خاک، میزان زهکشی خاک، حاصلخیزی خاک، فرسایش پذیری خاک و میزان آب نسبت به ارزیابی قابلیت اکولوژیک اقدام شد. در نهایت، با استفاده از روش های ترکیب خطی وزنی (WLC) و میانگین وزنی رتبه بندی شده (OWA)، مناطق مستعد کشاورزی و مرتع داری شناسایی گردیدند. یافته های پژوهش نشان داد که تنها بخش محدودی از اراضی شهرستان برای انجام فعالیت های کشاورزی و مرتع داری مناسب می باشند. بر اساس ارزیابی های انجام شده به روش های WLC و OWA به ترتیب ۲۸.۷ و ۱۲.۶ درصد از مناطق از ظرفیت متوسطی برای زراعت، باغداری و مرتع داری برخوردارند. این در حالی است که به ترتیب ۷۱.۱ و ۸۴.۶ درصد از اراضی شهرستان، دارای توان ضعیف یا فاقد توان لازم برای انجام فعالیت های کشاورزی و مرتع داری می باشند. با توجه به یافته ها باید از توسعه کشاورزی فشرده در منطقه اجتناب گردد. همچنین در مناطق دارای توان اکولوژیکی متوسط می بایست به کاشت متناوب محصولات کشاورزی، گسترش باغات کشاورزی و توسعه منطقی فعالیت های مرتع داری بسنده شود. در مناطق دارای توان ضعیف نیز نه تنها باید از توسعه زراعت های آبی خودداری شود، بلکه می بایست نسبت به اجرای برنامه های مربوط به مدیریت مراتع نیز اقدام گردد.

کلیدواژه ها:

منابع اکولوژیکی ، پتانسیل محیطی ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، روش ترکیب خطی وزنی ، روش میانگین وزنی منظم