ارزیابی شاخص های پایداری منابع در هم بست آب-غذا-انرژی به کمک تدوین و تحلیل سناریوهای مدیریتی باتوجه به مفهوم آب مجازی؛ مطالعه موردی: زیرحوضه لنجانات

مدیریت منابع آب، نیازمند درک درستی از مدیریت همزمان منابع غذا و نیز مدیریت منابع انرژی به خصوص در بخش کشاورزی است. چارچوب هم بست آب-غذا-انرژی با رویکرد پایداری منابع و مصارف، به تحلیل مدیریت و بهره برداری ترکیبی از منابع آب، غذا و انرژی به کمک سناریو نگاری می پردازد. همچنین علاوه بر مفاهیم پایداری، هزینه های زیست محیطی همچون انتشار کربن دی اکسید از سوخت فسیلی و تاثیر آن بر محیط زیست نیز مطرح می شود. در این تحقیق، باتوجه به شش شاخص تعریف شده و برمبنای پتانسیل استفاده از انرژی خورشیدی و امکان بهره برداری از منابع انرژی تجدیدپذیری همچون انرژی خورشیدی، سناریوهای مدیریتی مختلف توسعه داده شده است. پس از بررسی مدل مدیریتی WEAP توسعه یافته در حوضه لنجانات به عنوان مطالعه موردی، توسعه مدل بارش-رواناب و کالیبراسیون آن، هشت سناریوی مختلف اعم از: ۱- سناریوی پایه (ادامه روند موجود) ۲- سناریوی اول (تغییر سطح زیر کشت) ۳- سناریوی دوم (افزایش راندمان آبیاری) ۴- سناریوی سوم (استفاده از پنل خورشیدی) و سه سناریوی ترکیبی از این سناریوها و نیز سناریوی افزایش راندمان پمپ ها به همراه سناریوی سوم در مدل مذکور توسعه یافت و براساس معیارهای پایداری بررسی وارزیابی شدند. براساس نتایج تحقیق، به دلیل استفاده تلفیقی از منابع آب سطحی و زیرزمینی، ترکیب سناریوهای دوم و سوم به عنوان سناریوی برتر انتخاب و پیشنهاد شده است. همچنین سناریوی ادامه روند موجود به عنوان آخرین سناریوها رتبه بندی شده است که حاکی از بدترشدن شرایط موجود در صورت ادامه روند فعلی است. با توجه به نتیجه رتبه بندی سناریو ها استفاده از ترکیب سناریوهای سوم و چهارم از دیگر سناریوهای برتر انتخاب شده است.

کلیدواژه ها:

هم بست آب-انرژی-غذا ، شاخص پایداری ، تصمیم گیری چندمعیاره ، سناریونویسی