پژوهشی بر تطبیق موجودات عجیب و غریب نسخه عجایب المخلوقات طوسی با کاشی لعاب های برجسته تالار سلام کاخ گلستان
محل انتشار: پژوهشنامه گرافیک نقاشی، دوره: 5، شماره: 8
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 360
فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ARJGAP-5-8_007
تاریخ نمایه سازی: 30 بهمن 1401
چکیده مقاله:
نگاره های نسخه عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات (شگفتی های آفرینش) نوشته شمس الدین محمدبن احمد سلمانی طوسی و کاشی های مصور سرسرای تالار سلام کاخ گلستان دارای تصاویری با مرکزیت موجودات عجیب و غریب هستند. با مطالعه و تحقیق بر این نقوش، شباهت هایی بین نگاره های عجایب المخلوقات و نقوش روی کاشی ها، مشخص است. این شباهت و ارتباط شکلی، میان آثار این دو دوره، مطلب مناسبی برای تطبیق و بررسی این گونه موجودات است. هدف از این تحقیق شناسایی کیفیت بصری و تصویری بعضی از عناصر تصویری نگارگری ایران به وسیله بررسی ارتباط بین نقوش موجودات عجیب کاخ گلستان و نگاره های نسخه عجایب المخلوقات طوسی است. بر همین مبنا، این مقاله به دنبال بررسی موضوع و پاسخ به این سوال بوده است: چه نوع ارتباطی بصری بین نقوش موجودات عجیب کاخ گلستان و نگاره های نسخه عجایب المخلوقات طوسی وجود دارد؟ نوع تحقیق، بنیادی و روش تحقیق، توصیفی تحلیلی و تطبیقی است. اطلاعات و منابع به صورت کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است. تفحص های صورت گرفته درباره نگاره های منتخب موجودات عجیب، نشان می دهد: نگارگران از بیان بصری: فضاسازی و نماد؛ عناصر تصویری: پوزه، بال، دم و...؛ عناصر بصری: رنگ، شکل و بافت؛ ترکیب بندی: مثلث، دایره بهره برده اند که دارای اشتراکاتی از خصوصیات تصویری و بصری هستند. تفاوت موجود به لحاظ رنگ بندی محدود و ماهیت پرتحرک مضامین کاشی برجسته کاخ گلستان در مقابل نگاره های نسخه طوسی است. این تصاویر در ۴ گروه دسته بندی شده اند: ۱. موجودات غریب (تلفیقی) و اژدها، ۲. حیوانات ترکیبی (با اجزای حیوانات طبیعی)، ۳. حیوانات ترکیبی با موجودات غریب و ۴. ترکیب انسان با حیوان.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مینا صدری
دانشیار گروه پژوهش هنر، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه تهران، تهران ایران.
لیلا افشار
کارشناس ارشد نقاشی ایرانی، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه تهران، تهران، ایران، نویسنده مسئول.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :