امکان سنجی تداوم کارکرد اخلاقی دین در دنیای معاصر

بر اساس نظریه «دین زدایی» فیلسوفان عصر روشنگری، دین تا زمانی دارای سیطره اجتماعی و مدعی بی رقیب حوزه فرهنگ و اجتماع بود؛ اما با بلوغ علمی انسان مدرن در عصر رشد و شکوفایی عقلانیت، دیگر توجیهی برای تداوم حضور دین در جامعه که با اوامر و نواهی اخلاقی خود داعیه رهنمونی بشریت به مدینه فاضله را داشته باشد، وجود ندارد. این پژوهش به توجه به پیامدهای نامطلوب ناشی از عقل مداری محض و خصوصی شدن دین و دنیوی شدن ارزش های قدسی از جمله اضطراب و ناامنی ناشی از غیبت معنا در زندگی بشریت مدرن، به دنبال پاسخ گویی به این پرسش اصلی است که وجود چه نارسایی هایی در روند عقل گرایی عصر جدید مانع از آن شد که دانش بازاندیشانه مدرن بتواند جای جهان شناسی مذهبی را پر کند و در پاسخ، بر آن است تا صحت این ادعا را اثبات کند که دورافتادن از مبادی اخلاقی مورد تاکید دین و تلاش وافر برای کسب سود و تامین لذت صرف، مایه غفلت انسان از خود و احساس پوچی در زندگی به رغم بهره مندی از قدرت مادی و علمی و اقتصادی و فناوری فوق العاده شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که حل تعارض حوزه های ارزشی منتهی به خودمداری ناشی از اصالت سود و لذت جز با توسل به یک جهان بینی و نظام اخلاقی بر تر دینی، از طریق دیگری به دست نمی آید و سعادت و امنیت روانی بشریت معاصر از راهی دیگر قابل تامین نیست.

کلیدواژه ها:

دین در جهان معاصر ، کارکرد اخلاقی دین ، دین و فردمداری ، دین و معنویت ، دین و اخلاق