بررسی تبخیر-تعرق، عملکرد، اجزای عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیک گلرنگ پاییزه تحت تنش های خشکی و شوری

تنش های خشکی و شوری از مهمترین چالش های موجود در بخش کشاورزی بخصوص در مناطق خشک و نیمه خشک هستند. در این پژوهش به منظور بررسی اثر برهمکنش شوری و خشکی بر گیاه گلرنگ (رقم گلدشت) آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه ایستگاه تحقیقات پسته شهرستان اردکان واقع در استان یزد در سال ۱۳۹۸ انجام گرفت. تیمارهای آبیاری شامل دورهای ۵ (I۱)، ۱۰ (I۲) و ۱۵ (I۳) روز و سطوح شوری آب آبیاری شامل ۷/۰ (S۱)، ۴ (S۲)، ۷ (S۳) و ۱۰ (S۴) دسی زیمنس بر متر بودند. در پایان دوره رشد، صفاتی مانند عملکرد دانه، وزن هزاردانه، وزن خشک شاخساره، شاخص برداشت، بهره وری مصرف آب، سطح برگ، تبخیر- تعرق، نشت یونی و شاخص کلروفیل گلرنگ اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که اثرات اصلی سطوح مختلف شوری آب آبیاری و دورهای آبیاری بر تمام صفات اندازه گیری شده معنی دار بود. همچنین اثر متقابل شوری و دور آبیاری بر روی تمامی صفات بجز سطح برگ و نشت یونی در سطح یک درصد معنی دار بود. با افزایش شوری آب آبیاری و طولانی شدن دور آبیاری تمامی صفات بجز نشت یونی کاهش پیدا کردند. در بیشترین سطح شوری (S۴) نسبت به تیمار شاهد (S۱)، متوسط میزان تبخیر-تعرق در دوره اعمال تنش و عملکرد دانه به ترتیب ۳۲ و ۷/۸۴ درصد کاهش یافت. دور آبیاری ۱۵ روز نیز نسبت به ۵ روز باعث کاهش ۳۸ و ۴/۸۶ درصدی به ترتیب در تبخیر-تعرق در دوره اعمال تنش و عملکرد دانه شد. ضریب آب سهل الوصول برای عملکرد دانه گلرنگ ۴۵/۰ بدست آمد. حد آستانه شوری محلول خاک برای کاهش عملکرد دانه گلرنگ ۴/۳ دسی زیمنس بر متر و شیب کاهش عملکرد دانه به ازای افزایش یک واحد شوری ۸/۵ درصد بدست آمد.

کلیدواژه ها:

آستانه شوری ، برهمکنش ، دور آبیاری ، صفات مورفولوژیک ، گلرنگ