ارتقا بخشی امنیت در سکونتگاه های غیررسمی شهری با رهیافت پیشگیری از جرم در بستر طراحی محیطی (CPTED) (نمونه مطالعاتی : شهرک شهید بهشتی شهر مشهد)

امروزه یکی از مهم ترین چالش های فضایی - کالبدی شهرها، گسترش سکونتگاه های غیررسمی بوده که طی دهه های اخیر روندی روزافزونی به خود پیدا نموده است . مبتنی بر پژوهش های مختلف ، بالا بودن آسیب های اجتماعی به طور عام و نرخ جرم و جنایت به طور ویژه یکی از مسائل و چالش های اصلی این سکونتگاه ها محسوب می شوند که در عمل منجر به ناامنی اجتماعی در سطح آنها شده است ؛ بدین منظور طی دهه های اخیر، برنامه ریزان و مدیران شهری برای ارتقای امنیت و کاهش آسیب های اجتماعی در سطح سکونتگاه های غیررسمی ، راهکارها و سیاست های گوناگونی را ارائه دادهاند که در این میان، رهیافت پیشگیری از جرم در بستر طراحی محیطی (CPTED) به مثابه یک راهبرد نوآورانه ، مفهومی در حال ظهور است که طی سالهای اخیر توجه زیادی را به خود جلب نموده است ؛ بنابراین پژوهش حاضر بر آن است تا به بهبود امنیت در سکونتگاه غیررسمی شهرک شهید بهشتی شهر مشهد با محوریت پیشگیری از جرم در بستر طراحی محیطی بپردازد. بدین ترتیب ، این پژوهش از حیث روش جز پژوهش های کمی - کیفی ، ازلحاظ هدف از نوع پژوهش های کاربردی و ازلحاظ ماهیت ، از نوع پژوهش های توصیفی - تحلیلی است . روش جمع آوری اطلاعات این پژوهش مبتنی بر پیمایش اجتماعی (ابزار پرسش نامه ) و کالبدی (مشاهده) بوده که با استفاده از فرمول کوکران، تعداد ۱۵۰ نفر از ساکنان شهرک شهید بهشتی به صورت تصادفی مورد پرسشگری قرار گرفتند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که شهرک شهید بهشتی شهر مشهد از منظر قلمرو گرایی (با میانگین ۵۲/۱)، نظارت طبیعی و اجتماعی (با میانگین ۰۸/۲)، کنترل دسترسی (با میانگین ۴۲/۲)، مدیریت و نگهداری (با میانگین ۲۴/۲) ، حمایت از برنامه های فعالیتی (با میانگین ۰۶/۲) و همبستگی و مشارکت اجتماعی (با میانگین ۸۷/۱) در وضعیت مطلوبی قرار ندارد؛ بنابراین درمجموع می توان اذعان داشت که شهرک شهید بهشتی شهر مشهد از منظر پیشگیری جرم از طریق طراحی محیطی از شرایط مساعدی برخوردار نیست .

کلیدواژه ها:

امنیت ، سکونتگاه های غیررسمی ، جرم و جنایت ، رهیافت CPTED ، شهرک شهید بهشتی شهر مشهد