کارکرد اقتصادی تالاب هامون در منطقه سیستان (با تاکید بر بخش های صیادی و گردشگری )

تالاب بین المللی هامون یکی از تالاب های مهم دنیا و بزرگترین دریاچه آب شیرین در سراسر فلات ایران محسوب می شود که با مساحتی حدود ۵۷۰۰ کیلومتر مربع و دامنه عمقی ۱ تا ۵ متر در ناحیه کویری و بیابانی شرق کشور، در منطقه سیستان قرار گرفته است . علیرغم وجود فشارهای مختلف ، تغییرات اقلیمی به عنوان مهم ترین عامل ناامنی معیشتی برای کشاورزانی است که با سطح بالای تغییرات مواجه است . اگر معیشت شامل قابلیت ها، دارایی ها و فعالیت های موردنیاز برای استفاده از زندگی دانسته شود، زمانی پایدار است که بتواند با تنش ها و شوکها کنار بیاید و قابلیت ها و دارایی های اکنون و آینده را بازیابی و حفظ کند یا افزایش دهد. هدف از این پژوهش بررسی کارکرد اقتصادی تالاب هامون در منطقه سیستان (با تاکید بر بخش های صیادی و گردشگری ) می باشد. جامعه آماری این تحقیق کلیه ذینفعان تالاب (صیادان و قایق داران) می باشد. عملیات گردآوری داده ها در سال ۱۳۹۹ انجام شد. با استفاده از اطلاعات گردآوری شده از نمونه ، قیمت بازاری انواع محصولات تولید شده از قبیل قیمت ماهی و خدمات سیاحتی استخراج گردید که شامل بخش خودمصرفی آن نیز می شود. با توجه به نتایج منفعت بخش صیادی از تالاب هامون سالیانه برابر ۱۰۲۴۴۴۸۳۴۹۹۰ ریال می باشد و منافع حاصل از تالاب برای قایق داران برابر ۱۶۹۹۴۹۹۸۸۰ ریال می باشد. نتایج بخش استنباطی نشان داد بین عواید بهره برداران تالاب هاون با تحصیلات آنها رابطه مثبت و معنی داری (۰۵/۰ (p≤ وجود دارد و تفاوت معنی داری بین سن ، تحصیلات، تعداد افراد شاغل در تالاب و عواید سالیانه دامداری و کشاورزی در تالاب (۰۵/۰ (p≤ وجود داشت . می توان گفت استمرار خشکسالی در منطقه موجب تهدید های اقتصادی ، خطرات اجتماعی و معضلات زیست محیطی فراوانی برای منطقه می باشد که از نمونه های مهم آن می توان به مهاجرت روستائیان، از بین رفتن مشاغل مرتبط با تالاب همچون کشاورزی ، صیادی و .. اشاره نمود.

کلیدواژه ها:

تالاب بین المللی هامون ، منافع تالاب ، حاشیه تالاب ، خدمات سیاحتی