عوامل محیطی موثر بر پراکنش گونه Prangos ulopteraدر مراتع استان اردبیل

هدف تحقیق بررسی عوامل محیطی موثر بر پراکنش گونه Prangos uloptera DC. در مراتع استان اردبیل بود. ابتدا رویشگاه های جنس Prangos شناسایی و رویشگاه هایی که در آنها گونه مورد بررسی حضور داشت انتخاب شد. در مجاورت هر رویشگاه در مکان های عدم حضور گونه، نیز نمونه برداری انجام شد. در مکان های نمونه برداری ۳ ترانسکت به طول ۱۰۰ متر مستقر و در طول هر ترانسکت در ۱۰ پلات چهار مترمربعی درصد تاج پوشش و تراکم گونه تعیین شد. نمونه خاک از ابتدا، وسط و انتهای هر ترانسکت برداشت شد. در مکان های نمونه برداری ارتفاع از سطح دریا، شیب، جهت شیب و در آزمایشگاه برخی خصوصیات خاک تعیین شدند. از آزمون t مستقل و روش تجزیه خوشه ای به ترتیب جهت مقایسه و طبقه بندی مکان های حضور و عدم حضور گونه و آنالیز تشخیص برای تعیین اهمیت پارامترهای موثر در حضور این گونه استفاده شد. نتایج آزمون t نشان داد که در مکان های حضور و عدم حضور گونه تمام متغیرها بجزء دما و بارندگی تفاوت معنی داری دارند. با توجه به نتایج تجزیه خوشه ای گونه در مکان های با ارتفاعات و شیب زیاد، ماده آلی، نیتروژن و درصد شن بالا انتشار بیشتری دارد. نتایج حاصل از آنالیز تشخیص نشان داد که پارامترهای اقلیمی شامل بارندگی و دما و همچنین ارتفاع از سطح دریا و درصد شن در درجه اول و در درجه دوم جهت شیب و خصوصیات مربوط به خاک شامل نیتروژن و فسفر مهمترین عوامل موثر در انتشار گونه های مورد مطالعه هستند. با توجه به نتایج می توان در پیشنهاد گونه برای مدیریت، اصلاح و احیاء مراتع به طور مناسب تری تصمیم گیری نمود.

کلیدواژه ها:

عوامل محیطی ، پراکنش گونه ، آنالیز تشخیص ، .Prangos uloptera DC ، استان اردبیل