تحلیل مشخصه های اجتماعی-اقتصادی عشایر استان چهار محال و بختیاری طی سه دهه ۶۰، ۷۰ و ۸۰

زندگی عشایری به عنوان یکی از نظامات اجتماعی جامعه بشری، با وجود نقش به سزایی که در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور دارد با چالش های متعددی مواجه است. در این راستا، آگاهی از مسایل و مشکلات مرتبط، برای برنامه ریزی و تدوین سیاستهای مناسب ضروری است. در این تحقیق برخی متغیرهای اجتماعی-اقتصادی ازجمله جمعیت، تعداد و نوع دام، سوخت مصرفی، صنایع دستی و اراضی تحت تصدی عشایر استان چهارمحال و بختیاری طی سه دهه ۶۰، ۷۰ و ۸۰ مورد بررسی قرار گرفتند. آمار و اطلاعات به روش اسنادی و کتابخانه ای از داده های سرشماری های اجتماعی-اقتصادی عشایر در سال های ۱۳۶۶، ۱۳۷۷ و ۱۳۸۷ در آرشیو مرکز آمار ایران استخراج شد. نتایج نشان داد عوامل اقتصادی-اجتماعی در بخش ییلاق بیشتر از قشلاق عشایر را تحت تاثیر قرار می دهد. علاوه براین، جمعیت و تعداد خانوارها و میزان مصرف سوخت خانوارهای عشایر استان در محل ییلاق و قشلاق از سال ۱۳۶۶ تا سال ۱۳۸۷روند کاهشی داشته است. ضمن اینکه، اراضی تحت کشت سالانه دارای بیشترین سطح مورد استفاده خانوارهای عشایری نسبت به سایر انواع استفاده از اراضی است. تحول نظام های سنتی دامداری با توجه به مقتضیات زمانی و مکانی، تقویت زیرساخت های فراوری تولیدات، ساماندهی زنجیره تولید تا فروش صنایع دستی، تشکیل و تقویت نهادهای محلی می-توانند در راستای پایداری جامعه عشایری و منابع زیست محیطی عمل کنند که از طریق ظرفیت سازی و توانمندسازی عشایر و آموزش های مداوم و نظارت مستمر قابل پیگیری و تحقق است.

کلیدواژه ها:

اقتصادی-اجتماعی ، ییلاق ، قشلاق ، زندگی عشایری ، چهارمحال وبختیاری