کارآوا (کاردنگ)های فرهنگ بختیاری

شعر و کار از گذشته های دور تا کنون دو همزاد و همراه بوده اند، در کنار هم بالیده اند و با هم پیوندی عمیق و ناگسستنی دارند. کار، در فرهنگ و ترانه های عامیانه بختیاری گستره فراوانی دارد. کمتر کار و پیشه ای در فرهنگ بختیاری وجود دارد که به شعر و ترانه راه نیافته باشد؛ برخی از این اشعار حین انجام کار خوانده می شوند، برخی در سوگ و ستایش کاردانان و انجام دهندگان کار و برخی به ماهیت کار اشاره دارند. در فرهنگ بختیاری ترانه ها و آواهای کار را «کاردنگ» و «کاردنگ» می گویند. در این جستار کوشیده شده ترانه های و آواهای کار معرفی شوند. کارآواهای برزگری، صیادی، بلوط چینی، دوغ زنی، شیردوشی و خرمنکوبی معروف ترین کارآواهای فرهنگ بختیاری اند که در حین انجام این کارها و فعالیت ها خوانده می شوند. هم چنین بخش مهمی از اشعاری که محتوایشان در پیوند با کار است در ستایش و سوگ کاردانان و صاحبان حرف، در مجالس سوگ و بر روی قبر متوفی با آوایی حزین خوانده و روایت می شود. انجام کارهایی چون درو و برزگری، سرکهی یا صیادی ساعت ها و روزها طول می کشد؛ بنابراین اشعار و ترانه های بیشتر و متنوع تری دارند. کشاورزان و برزگران برای چیدن و خرمنکوبی محصولاتی چون گندم و جو، هفته ها و ماه ها در گرمسیر و دور از یار و بدون امکانات به فعالیت می پردازند. جان پناه و آرام بخش تن خسته و رنجورشان خواندن اشعار و ترانه هایی متناسب با کار و فعالیتشان است. بنابراین وقت خود را با خوانش ملحون و آهنگین ابیات و ترانه ها سپری می کنند و برای رفع خستگی خود به شعر و آواز پناه می-برند.

کلیدواژه ها:

فرهنگ بختیاری ، کار ، کارآوا ، کاردنگ ، برزگری