قرارداد آخال بین ایران و روسیه تزاری

روسیه تزاری در آغاز قرن نوزدهم پس از اصلاحات پترکبیر که صاحب کشوری ثروتمند و قدرتمند و سازمان یافته با ارتشی مدرن و مجهز شده بود، توسعه طلبی خود را به سرزمین های متعلق به ایران شروع کرد. این کشور در اوایل قرن نوزدهم در نیمه غربی دریای مازندران (خزر) شروع به پیشروی به سمت ایران نمود و با انعقاد قرارداد ترکمنچای و گرفتن منطقه قفقاز از ایران به کار خود در این نواحی پایان داد. سپس متوجه مناطق شرقی دریای مازندران گردید و شروع به پیشروی و تصاحب این سرزمین ها نمود و در این حین با ایران که مالک و صاحب این بخش از نواحی بود قراردادی به نام «آخال» بست. این قرارداد که در پی تصاحب گسترده (ترکستان) و بخش خاوری دریای خزر، میان امپراتوری روسیه و ایران قاجار در ۲۱ سپتامبر ۱۸۸۱م/ ۲۶ شوال ۱۲۹۹ق بسته شد که هدف آن تعیین مرزهای دو کشور در مناطق ترکمن نشین دریای مازندران بود. پیمان آخال، تاثیر دوگانه ای بر ایران داشت. از یک سو، ایران تا حدی از یورش ها ترکمن ها رهایی یافت؛ اما از سوی دیگر این موضوع به بهای از دست رفتن سرزمین هایی تحقق یافت که ایران بارها ادعای سلطنت بر آن ها را داشت. همچنین ، خط مرزی کاملا به نفع روس ها طراحی شد.

کلیدواژه ها:

ایران ، روسیه ، مرو ، خراسان