مقایسه اثر علف کش بوتاکلر تازه و تاریخ مصرف گذشته در کرمهای خاکی

آفت کش ها از اصلی ترین آلایندههای اکوسیستم های مختلف بوده که از هوا به خاک و سپس آبهای مجاور راه یافته و در نهایت به درون بافت های بدن موجودات زنده غیرهدف وارد و اثرات منفی متعددی را برجای می گذارند. علف کش بوتاکلر (Butachlor) با فرمول C۱۷H۲۶ClNO۲ از جمله آفت کش های پرمصرف سیستمیک بوده که در کنترل علف های هرز یک ساله و پهن برگ مورد استفاده دارد. کرمهای خاکی از جمله موجودات زنده غیرهدف بوده که به شدت تحت تاثیر آفت کش ها قرار می گیرند. با توجه به امکان آلایندگی آفت کش های تاریخ مصرفگذشته در محیط هدف از انجام مطالعه حاضر بررسی مقایسه ای سمیت علف کش بوتاکلر تازه (Fresh) و تاریخ مصرفگذشته (Expired) بر فعالیت بیومارکرهای استرس اکسیداتیو در کرم خاکی Eisenia fetida بوده است . LC۵۰ حاد ۷ روزه بوتاکلرهای تازه و تاریخ مصرفگذشته برای کرمهای خاکی به کمک روش Probit در نرم افزارSPSS به ترتیب به میزان ۴۴۰ > و ۴۷۱ > میلی گرم در کیلوگرم خاک خشک تعیین گردیدند. کرمهای خاکی به مدت ۴ و ۸ روز در معرض غلظت های زیر حدکشندگی از LC۵۰ یعنی ۱/۱۰ th ۱/۵th و ۱/۲۰th قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در تیمار با دو نوع بوتاکلر فعالیت بیومارکرهای استرس اکسیداتیو شامل محتوی پراکسیداسیون لیپیدها (LPO) و میزان پروتیین های کاربولینه شده (CP) افزایش یافته ولی ظرفیت آنتی اکسیدانی تام (TAC) در مایع سلومی کرم ها کاهش داشته است . هم چنین بوتاکلرها موجب بروز آسیب های بافتی در جدار بدن کرمها شدهاند. خلاصه آن که هر دو نوع بوتاکلر با القای استرس اکسیداتیو موجب بروز تغییرات فیزیولوژیکی و بافتی در بدن کرمهای خاکی شده که در غلظت های بالاتر مشهودتر نیز بوده است . بر همین اساس مشخص گردید که بوتاکلر تاریخ مصرفگذشته کماکان قدرت سمیت خود را تا حدی حفظ نموده و لذا روش امحای آن باید با دقت نظر بیش تری همراه باشد.

کلیدواژه ها:

علف کش بوتاکلر ، آلودگی خاک ، کرم خاکی ، بیومارکرهای استرس اکسیداتیو ، آسیب بافتی .