بررسی سازوکار دینامیکی موسمی تابستانه ۲۰۲۲ آسیا موثر بر بارش های سنگین ایران

موسمی آسیا دارای ابعاد مختلفی برای بررسی می باشد و این موسمی بصورت مستقیم و غیرمستقیم شرایط جوی مناطق مختلف را متاثر می سازد. از این رو به بررسی سازوکار دینامیکی موسمی تابستانه آسیا در سال ۲۰۲۲ در ارتباط با بارش های سنگین ایران پرداخته شد. بدین منظور از از شاخص موسمی هند(IMI) برای بررسی شدت موسمی و داده های جوی مرکز ملی پیش بینی محیطی/علوم جو(NCEP/NCAR) برای دوره اوج موسمی در ماه های جولای و آگوست استفاده شد. نتایج نشان داد شاخص موسمی به شدت نسبت به میانگین بلندمدت خود نابهنجار بوده و دارای دو اوج در ماه های جولای و آگوست می باشد. با جابجایی غرب سوی موسمی تابستانه در تراز ۱۰۰۰ هکتوپاسکال هسته نابهنجار منفی پتانسیل سرعت باد بر روی جنوب آسیا شکل گرفته و تا بر روی مناطق جنوبی ایران کشیده شده است. با شکل گیری این چاهه انرژی و انتقال جرم به داخل آن، همرفت های عمیقی بر روی مناطق یاد شده بوقوع پیوسته است. در تراز ۲۰۰ هکتوپاسکال نیز چشمه انرژی بسیار عظیم بر روی جنوب آسیا تا جنوب ایران و شرق خاورمیانه شکل گرفته که واگرایی جرم و انتقال آن به چاهه های شکل گرفته بر روی شمال و جنوب اقیانوس آرام، جنوب اقیانوس هند، شمال غرب اروپا و جنوب اقیانوس اطلس شارش دارد. وجود ناهنجاری مثبت و بسیار قوی در تابع جریان و تاوایی در ترازهای ۱۰۰ و ۲۰۰ هکتوپاسکال و از هم گسیختگی دو مد فلات تبت و ایران در جابجایی مداری خود از سازوکار اصلی موسمی تابستانه ۲۰۲۲ بود.

کلیدواژه ها:

موسمی تابستانه ، باد واگرا ، پتانسیل سرعت باد ، تابع جریان ، بارش تابستانه