تحلیل اثر توسعه شهری بر تغییرات پلانفرم رودخانه وردآورد

سیستمهای رودخانه ای بیش از هر سیستم طبیعی دیگری تحت تاثیر فعالیتهای انسانی در راستای توسعه شهری و شهرنشینی هستند. توسعه شهری با افزایش سطوح نفوذ ناپذیر، مقدار رواناب و رسوب را افزایش میدهد، در نتیجه ژئومورفولوژی رودخانه های شهری درحال تعدیل شدن یا تغییر اجباری الگو و پلانفرم خود هستند. در این تحقیق اثرات توسعه شهری بر روی الگوی رودخانه وردآورد در استان تهران مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش با استفاده از روش مقایسه ای - تاریخی از نقشه های توپوگرافی دهه ۷۰ شمسی و عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای سال۱۴۰۰ استفاده شده است و پس از بازه بندی محدوده مورد مطالعه در پنج بازه و مشاهدات میدانی اشکال ژئومورفیک و سازه های مهندسی و عمرانی و استقرار سکونتگاه ها و مراکز تجاری - صنعتی در امتداد رودخانه و همینطور مطالعات کتابخانه ای، در مقایسه نقشه های قدیم و تصاویر جدید نتیجه گیری گردید که رودخانه در سه ده ه گذشته از شمالی ترین نقطه تا دشت سیلابی خود دارای الگوی مئاندری (پیچانرودی) بوده است که به علت دخالتهای انسانی و تصرفات محیط طبیعی، رود و انحرافات مصنوعی آن از حالت مئاندری خارج و به ناچار به الگوی مستقیم تغییر شکل داده است و به طور کلی توسعه شهری، رودخانه را به تسخیر خود در آورده است. در نتیجه رودخانه وردآورد با از دست دادن مسیر و بستر طبیعی خود مجبور به تغییر الگو و پلانفرم خود از مئاندری به حالت مستقیم با کمترین پیچ شده است.

کلیدواژه ها:

ژئومورفولوژی رودخانه ای ، پلانفرم ، کانالیزه شدن رود ، وردآورد.