تحلیلی بر الزامات سیاستی تقویت ساخت داخل تجهیزات بخش فاوا در ایران

حمایت از ساخت داخل به دلیل تحریم های بین المللی و ضرورت تامین نیازهای فناورانه کشور همواره مورد توجه مدیران، پژوهشگران و سیاستگذاران قرار داشته است. این موضوع در بخش فاوا به دلیل عواملی همچون ظهور فناوری های دیجیتال و نسبت اثرگذاری بالا در سایر بخش های صنعتی موجب شده تا ابزارهای سیاستی متنوعی طراحی شود. بر این اساس، هدف این مقاله تحلیل وضع موجود و ارائه الزامات سیاستی تقویت توانمندی ساخت داخل تجهیزات در بخش فاوا است. تحقیق حاضر از حیث نوع کاربردی، و از حیث رویکرد کیفی، قلمرو مکانی آن بخش فاوا در ایران و قلمرو زمانی مورد تحلیل سه دهه اخیر و زمان انجام تحلیل سال ۱۳۹۹ است. داده های موردنیاز از اسناد، گزارش ها و برنامه های اقدام توسعه بخش فاوا و نیز ۷ مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان و مدیران این بخش جمع آوری گردید و تحلیل داده ها با کدگذاری محوری صورت گرفت. بر اساس یافته های تحقیق، الزامات سیاستی توسعه ساخت داخل بخش فاوا در چهار دسته مشوق طرف عرضه و تقاضا، تنظیم گری و ارتباطات بین المللی به تفکیک حوزه های فناورانه این بخش ارائه می شود. برنامه توسعه مهارت دیجیتال، تحقیق و توسعه مشترک حول تجهیزات کلیدی زیرساختی، افشای اطلاعات کلیدی در قراردادهای انتقال فناوری، بهبود ضمانت اجرایی مالکیت فکری از جمله الزامات مهم پیشنهادی این تحقیق می باشد. یکی از یافته های اصلی تحقیق ارائه پیشنهادات نهادی در بخش فاوا می باشد که در پیشینه کمتر مورد توجه قرار گرفته است. به علاوه، یافته های این پژوهش دلالت هایی برای پژوهش های آتی و تلاش های سیاستی و قانون گذاری تقویت ساخت داخل بخش فاوا ارائه می نماید.حمایت از ساخت داخل به دلیل تحریم های بین المللی و ضرورت تامین نیازهای فناورانه کشور همواره مورد توجه مدیران، پژوهشگران و سیاستگذاران قرار داشته است. این موضوع در بخش فاوا به دلیل عواملی همچون ظهور فناوری های دیجیتال و نسبت اثرگذاری بالا در سایر بخش های صنعتی موجب شده تا ابزارهای سیاستی متنوعی طراحی شود. بر این اساس، هدف این مقاله تحلیل وضع موجود و ارائه الزامات سیاستی تقویت توانمندی ساخت داخل تجهیزات در بخش فاوا است. تحقیق حاضر از حیث نوع کاربردی، و از حیث رویکرد کیفی، قلمرو مکانی آن بخش فاوا در ایران و قلمرو زمانی مورد تحلیل سه دهه اخیر و زمان انجام تحلیل سال ۱۳۹۹ است. داده های موردنیاز از اسناد، گزارش ها و برنامه های اقدام توسعه بخش فاوا و نیز ۷ مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان و مدیران این بخش جمع آوری گردید و تحلیل داده ها با کدگذاری محوری صورت گرفت. بر اساس یافته های تحقیق، الزامات سیاستی توسعه ساخت داخل بخش فاوا در چهار دسته مشوق طرف عرضه و تقاضا، تنظیم گری و ارتباطات بین المللی به تفکیک حوزه های فناورانه این بخش ارائه می شود. برنامه توسعه مهارت دیجیتال، تحقیق و توسعه مشترک حول تجهیزات کلیدی زیرساختی، افشای اطلاعات کلیدی در قراردادهای انتقال فناوری، بهبود ضمانت اجرایی مالکیت فکری از جمله الزامات مهم پیشنهادی این تحقیق می باشد. یکی از یافته های اصلی تحقیق ارائه پیشنهادات نهادی در بخش فاوا می باشد که در پیشینه کمتر مورد توجه قرار گرفته است. به علاوه، یافته های این پژوهش دلالت هایی برای پژوهش های آتی و تلاش های سیاستی و قانون گذاری تقویت ساخت داخل بخش فاوا ارائه می نماید.

کلیدواژه ها:

الزامات ساخت داخل ، سیاست ساخت داخل ، فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) ، انتقال فناوری ، تدارک عمومی