ریزگرد ها و عوامل موثر در فرونشست آنها با نگاهی به معماری و شهرسازی (مورد مطالعاتی خراسان رضوی)(

غبار اتمسفری، اجزای مهمی از چرخه های ژئوشیمیایی در سیستم زمین می باشد و در مناطق خشک و نیمهه خشک،جدی ترین خطرات را برای سلامت انسان و محیط زیست ایجاد می کند. عوامل مختلفی، انتقال، رسوب و توزیع غباراتمسفری را کنتر می کند. مهمترین این عوامل زبری سطح، رطوبت خاک، پوشش گیاهی، بافت خاک و ویژگی هایتوپوگرافی می باشند.استان خراسان رضوی در شمال شرقی ایران یکی از مناطقی است که دارای آب و هوای خشک و بسیار خشک و پلایاهایوسیع و مناطق کوهستانی خشک است که تحت تاثیر طوفان های محلی قرار می گیرد.این پژوهش با هدف بررسی ارتباط فرونشست غبار اتمسفری با ویژگی های اقلیمی و بررسی چگونگی توزیع مکانی وزمانی آنها در استان، همچنین تعیین تغییرات ماهانه و فصلی اندازه ذرات غبار و ارتباط آن با پارامترهای اقلیمی و درنهایت، بررسی نوع معماری منطقه برای کاهش اثر غبار های اتمسفری بر انسان و ارائه راهکارهای معماری متناسب بااقلیم نظیر بهترین جهت گیری ساختمان، بهترین محل قرار گیری بازشو ها و... با توجه به جهت بادهای منطقه، با روشمروری و کتابخانه ای، انجام گرفته است.از این پژوهش چنین نتیجه گیری می شود که بالاترین میزان فرونشست غبار اتمسفری ،در طول دوره نمونه برداری ۱۲ ماهه، در استان خراسان رضوی در ماه خرداد و پایین ترین میزان در ماه آذر بوده است. نرخ رسوب غبار در این استاننتیجه تعاملات پیچیده میان رطوبت، دما، سرعت باد ماهانه و فاصله تا منبع غبار است. نرخ فرونشست غباراتمسفری درمناطق جنوبی و غربی استان، که در مرز چندین پلایای بزرگ و دشت کویر در ایران مرکزی قرار دارد، در فصل بهار بهبیشترین میزان خود می رسد . همچنین مشخص شد که فاصله تا پلایاها مهمترین عامل توزیع زمانی و مکانی نرخفرونشست غبار بوده است.

کلیدواژه ها:

ریزگرد ها ، اقلیم ، راهکار های معماری و شهرسازی ، غبار اتمسفری ، پلایا