تدوین چارچوب مفهومی توسعه حمل و نقل محور (TOD) و کاربست آن در پروژه های حمل و نقل ایران

یکی از تکامل یافته ترین دیدگاه های توسعه شهری که می تواند آغازی بر بهبود وضعیت کنونی شهرها و گامی موثر در راستایتوسعه پایدار باشد، توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی (TOD) است. امروزه نظریه پردازان مسائل شهری معتقدند صرفاحمل و نقل عمومی برای تغییر الگوی توسعه و ایجاد تغییرات معنادار در فرم شهری کافی نیست از این رو تاکید آنها بر تلفیقسامانه های حمل و نقل عمومی در پایه و اساس شهر است و توسعه مبتنی بر حمل و نقل راهکار مناسبی برای این امر بهشمار می رود. این پژوهش تلاش می کند تا پس از بررسی مفهوم فرم شهری و تاثیر حمل و نقل بر آن، به تدوین معیارها وشاخص های حاکم بر رویکرد توسعه حمل و نقل محور در قالب چارچوب مفهومی پژوهش اقدام نماید. به منظور دستیابی بهاهداف مذکور ابتدا با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی جریان های موثر بر رویکرد توسعه حمل و نقل محور، مفاهیم اساسی این رویکرد و چگونگی کاربست آن در قالب چارچوب مفهومی پژوهش تدقیق گردیده است. چارچوب مفهومی پیشنهادی باتدوین معیارها و شاخصهای موثر بر رویکرد مذکور، زمینه را برای تحلیل کیفی پروژه های منتخب با استفاده از روش تحلیلمحتوای کیفی جهت دار فراهم می آورد. یافته های پژوهش نشان می دهد کاربست ۳ معیار دسترسی، حمل و نقل عمومی واختلاط کاربری در وضعیت بسیار مطلوب، ۵ معیار قابلیت پیاده روی، قابلیت دوچرخه سواری، وجود پارکینگ، تراکم و توسعهاقتصادی در وضعیت مطلوب و معیار نفوذپذیری در وضعیت نیمه مطلوب قرار دارد. که این امر نشان از تناوب تکرار و تاکیدچارچوب مفهومی پیشنهادی در پروژه های مبتنی بر رویکرد TOD دارد.

کلیدواژه ها:

فرم شهر ، حمل و نقل ، TOD ، تحلیل محتوای کیفی جهت دار ، طیف لیکرت