بازتاب هرمنوتیکی قرآن در مصباح الهدایه کاشانی

هرمنوتیک به معنی تاویل متن از قرن هفدهم مورد توجه برخی فلاسفه غربی قرار گرفت و در قرن بیستم با پدید آمدن هرمنوتیک مدرن دستاوردهای آن به حوزه بسیاری از علوم مانند الهیات، فلسفه، علوم اجتماعی و ادبیات راه یافت. بر خلاف هرمنوتیک کهن که مولف محور است و هر متنی را فقط دارای یک معنی می­داند هرمنوتیک مدرن مفسر محور و قائل به معانی متعدد برای یک متن واحد است. هر چند واژه هرمنوتیکاخیرا به عرصه ادبیات فارسی راه یافته است، اما به لحاظ مفهومی سابقه­ای بسیار کهن در متون دارد. آثار صوفیه را باید از آن دسته متونی دانست که با نگاهی تاویل­­­گرا به  آیات و احادیث رویکردی هرمنوتیکی دارند. یکی از این متون، مصباح الهدایه عزالدین محمود کاشانی، مهم­ترین کتاب عرفانی قرن هشتم هجری است. کاشانی در این اثر، بارها برای اثبات مقاصد عرفانی خود از آیات و احادیث بهره گرفته و آنها را بر مذاق متصوفه تاویل کرده است. در این نوشتار نگارندگان بر آنند تا پس از تعریف هرمنوتیک و تقسیم­بندی­های آن، تاویل قرآن را با ذکر شواهد، در مصباح­الهدایه مورد بررسی قرار دهند.

کلیدواژه ها:

Hermeneutic ، Interpretation ، Quran ، EzoddinKashani ، Mesbah-al-Hedaya ، Sufism annotations. ، هرمنوتیک ، تاویل ، قرآن ، عزالدین کاشانی ، مصباح الهدایه ، تفاسیر عرفانی.