ارزیابی ۵ ساله سرطان پستان در بیمارستان شهید رجایی بابلسر(۱۳۸۳-۱۳۷۹ )

مقدمه: سرطان پستان بیماری مهلکی است که سالانه موجب مرگ و ناتوانی صدها هزار زن در سراسر دنیا می شود و به نظر می رسد که شیوع آن در مناطق شمالی کشور نیز رشد فزاینده ای داشته باشد، در حالی که اطلاعات دقیقی در رابطه با سرطان پستان در این منطقه وجود ندارد. هدف این مطالعه تعیین ماهیت آماری این بیماری در بیماران مراجعه کننده به مرکز فوق است.   روش کار: بخش رادیوتراپی و اونکولوژی بیمارستان شهید رجائی بابلسر، به عنوان یک مرکز ارجاعی از ۴ استان مازندران، گیلان، سمنان و گلستان است که پی گیری بیماران بعد از درمان را نیز برعهده دارد. این مطالعه یک بررسی ۵ ساله است (۱۳۸۳-۱۳۷۹ ) که بر روی کلیه بیماران مراجعه کننده به این مرکز (مجموعا ۴۰۳ بیمار) با تشخیص سرطان پستان انجام شده است.   نتایج: سرطان پستان با میزان ۹/۲۴ % شایع ترین نوع سرطان در میان زنان مراجعه کننده به مرکز فوق بود که در طی سالهای ۸۳-۷۹روند رو به افزایشی داشته است. میزان بروز وابسته به سن، افزایشی را از اواسط دهه سوم (۳۵ سال) تا اواخر دهه چهارم (۴۹ سال) و بعد از آن روند رو به کاهشی را نشان می دهد. شایع ترین علامت اولیه برای مراجعه به پزشک، کشف توده در پستان (۱/۹۴%) و نیز شایع ترین محل درگیری اولیه، پستان چپ (۸/۵۲%) در ربع فوقانی خارجی آن (۶/۵۴%) بوده است. در مرحله بندی بیماری، ۵/۴۲% بیماران در مرحله ۳ و شایع ترین تظاهر مورفولوژیک ( Morphologic pattern ) (۴/۸۷%) کارسینوم مهاجم مجرایی بوده است و بیشترین ضایعه همراه تغییرات فیبروکیستیک بود. از نظر وضعیت TNM، سایز تومور در ۳/۳۸% موارد در مرحله T۲ )۵-۲سانتیمتر(، از نظر درگیری غدد لنفاوی ۶۰% در مرحله N۱ و نیز ۲/۷% متاستاز داشتند. لازم به ذکر است که شیوع سرطان پستان در طی حاملگی در مطالعه ما ۲/۱% و نیز شیوع آن در مردان ۷/۱% بوده است. درگیری دوطرفه پستان در ۲/۳% موارد وجود داشته است. ارتباط معنی داری بین اندازه تومور با وضعیت غدد لنفاوی و متاستاز و نیز بین وضعیت غدد لنفاوی با متاستاز یافت شد. اما مرحله بیماری با سن ارتباط معنی داری را نشان نداد.   نتیجه گیری: سن ابتلا به سرطان پستان در بیماران مراجعه کننده به مرکز ما به مراتب کمتر از سن شایع سرطان پستان ذکر شده در منابع خارجی است. به هرحال در شرایطی که روشهای جدید  پیش گیری از سرطان پستان در جهت پیش گیری اولیه در حال تکامل است، و با درنظر گرفتن این موضوع که نیمی از بیماران ما در مرحله ۳ یا بالاتر مراجعه نموده اند، تدوین راه کارهایی جهت دسترسی مطلوب زنان به امکانات تشخیصی جهت پیش گیری ثانویه (غربال گری) از سرطان پستان، اولیه ترین حقوق اساسی آنها برای سلامتی محسوب می شود.

کلیدواژه ها:

سرطان پستان ، شیوع ، اپیدمیولوژی