پیش بینی اثر تغییر اقلیم بر پراکنش گونه سنبل الطیب (Valeriana sisymbriifolia) با استفاده از مدل حداکثر آنتروپی در استان اصفهان

وضعیت پوشش گیاهی ایران، متاثر از وضعیت طبیعی آب و هوایی منطقه است. به طوری که از نظر کمی و کیفی باعث سرعت رشد و یا عدم رشد و مساعد شدن و نشدن محیط گیاهان می شود. هدف از این مطالعه بررسی اثر تغییر اقلیم بر پراکنش گونه سنبل الطیب (Valeriana sisymbriifolia) با استفاده از مدل حداکثر آنتروپی در استان اصفهان است. لذا با استفاده از ۵۰ نقطه از حضور گونه و متغیرهای اقلیمی ناشی از سناریوهای اقلیمی RCP۴.۵ و SSP۲ و همچنین ۳ متغیر فیزیوگرافی، پراکنش سنبل الطیب برای سال های ۲۰۲۰، ۲۰۵۰ و ۲۱۰۰ پیش بینی گردید. نتایج مطالعه نشان داد که پراکنش یا رویشگاه مطلوب گونه سنبل الطیب در استان اصفهان تحت سناریوی RCP۴.۵ از سال ۲۰۲۰ تا ۲۱۰۰ از ۰۷/۳ درصد به ۰۴۷/۰ درصد و تحت سناریوی SSP۲ از ۷۴/۳ درصد به ۵۵۴/۱ درصد کاهش پیدا خواهد کرد. درواقع تحت هر دو سناریوی اقلیمی موردمطالعه، رویشگاه مطلوب گونه سنبل الطیب کاهش داشته و در برخی از مناطق به طور کامل از بین خواهد رفت. به علاوه با توجه به منحنی های عکس العمل گونه از نظر فیزیوگرافی هرچه شیب و ارتفاع در منطقه موردنظر افزایش یابد، مقدار پراکنش گونه سنبل الطیب نیز افزایش می یابد و با توجه به مشاهدات میدانی می توان گفت که گونه موردنظر در شیب و ارتفاعات بسیار بالا مشاهده می شود به طوری که در هنگام برداشت نمونه گونه موردنظر تا ارتفاع ۳۰۰۰ متری حضور داشت که این امر به دلیل داشتن ریشه های قوی گیاه است که توان زادآوری در شرایط سنگلاخی را ایجاد می کند و از طرف دیگر به دلیل اینکه گونه های دیگر تحمل شرایط مشابه را ندارند حضور آن ها کم می شود و رقابت برای گونه سنبل الطیب کاهش می یابد. منحنی های عکس العمل گونه نسبت به تغییرات بارندگی نیز نشان می دهد که هرچه بارش سالیانه از ۲۵۰ میلی متر بیشتر گردد احتمال حضور  گونه افزایش می یابد. لذا تحت تاثیر تغییرات اقلیمی اعم از کاهش بارش و افزایش دما از رویشگاه مطلوب گونه موردمطالعه کاسته خواهد شد.

کلیدواژه ها:

تغییر اقلیم ، گونه سنبل الطیب ، مدل حداکثر آنتروپی ، مدل توزیع گونه ها