نقش و جایگاه کاداستر سه بعدی در بررسی تغییرات کاربری اراضی در حریم رودخانه ها (مطالعه موردی رودخانه نجار کلا لواسان)

محافظت و بهره برداری مناسب از منابع طبیعی و محیط زیست از مولفه های اصلی و اساسی توسعه پایدار می باشند. در این میان نقش منابع آب در توسعه پایدار سکونتگاههای بشری از حساسیت بالایی برخوردار بوده و مدیریت منابع آب، محافظت از رودخانه و حریم آنها یکی از محورهای استراتژیک در مدیریت شهری و روستایی و توسعه پایدار آنها محسوب می گردد. رشد و توسعه فیزیکی شهرها، افزایش ارزش زمین باعث تجاوز به حریم و بستر رودخانه ها و اراضی پیرامونی آنها شده و حیاط رودخانه ها و اکوسیستم منطقه پیرامونی آنها را به خطر انداخته است . لذا در جهت رسیدن به توسعه پایدار حریم رودخانه به طور سالیانه باید مورد پایش و ارزیابی قرار گرفته و از تغییر کاربری اراضی واقع در حریم آنها جلوگیری نمود. از طرف دیگر با ورود سیستم های تصویر بردای ماهوارهای با قدرت تفکیک بالا و همچنین پهپادها به حوزه جمع اوری اطلاعات از طریق فتوگرامتری و سنجش از دور باعث گردیده است تا امکان دسترسی به اطلاعات به روز و سریع مخصوصا از مناطق صعب العبور هموار گردد همچنین با توسعه سیستم های کاداستر امکان بهره مندی از این سیستم در محافظت از بستر و حریم رودخانه ها بیش از گذشته هموار گردیده است با توسعه سیستم های کاداستر سه بعدی ، با دقت بیشتری می توان به این امر مهم دست یافت لذا با توجه به مطالب ذکر شده هدف از این پژوهش امکان سنجی استفاده مناسب از اطلاعات تصاویر ماهواره ای و دادههای پهپاد در بستر کاداستر سه بعدی به منظور رصد تغییرات کاربری اراضی در حریم رودخانه ها در طول زمانهای مختلف می باشد تا با ایجادیک سیستم مبتنی بر اطلاعات دورههای زمانی مختلف ، تغییرات صورت گرفته در کاربری اراضی حریم رودخانه ها مشخص و با ایجاد یک بانک اطلاعاتی دقیق و به روز ضمن حفظ حریم رودخانه ها و به محافظت اکوسیستم رودخانه کمک نمود. در این تحقیق عکس های هوایی سال ۱۳۵۱، ۱۳۷۰، ۱۳۸۰ به مقیاس۲۰۰۰۰:۱،تصاویر ماهواره لندست (۲۰۲۱) و تصاویر پهباد سال ۱۴۰۱ از رودخانه نجار کلا لواسان برای مطالعه موردی مورد استفاده قرار گرفته است . مطابق نتایج حاصل ، مساحت بستر رودخانه در سال ۱۳۵۱ برابر با ۷۳۴۰۸ متر مربع بوده است که در سال ۱۴۰۱ به ۳۴۲۵۶ متر مربع کاهش پیدا کرده است . در مقابل کاربری مساحت مسکونی از ۱۵۷۶۶ در سال ۱۳۵۱ به ۲۱۶۷۶۸ متر مربع در سال ۱۴۰۱ افزایش پیدا کرده است . همچنین کاربری کشاورزی از ۳۹۳۸۴۱ در سال ۱۳۵۱ به ۱۹۲۸۴۰ متر مربع در سال ۱۴۰۱ رسیده است که روندی کاهشی را نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

تصاویر پهبادی ، تصاویر ماهواره ای ، کاداستر سه بعدی