طراحی و ارزشیابی یک برنامه"ملاقات هدایت شده خانواده محور" بر سطح هوشیاری مصدومین مغزی

زمینه و هدف: تحریک حسی در بیماران دارای کاهش سطح هوشیاری بستری در بخش مراقبت­های ویژه (ICU) می­تواند بر میزان هوشیاری بیماران موثر باشد، به خصوص در صورتی که این تحریکات آشنا و دارای محتوای بامعنی باشد. لذا هدف این مطالعه معرفی یک برنامه ملاقاتی هدایت شده خانواده محور بر هوشیاری مصدومین صدمات مغزی بستری در ICU  است. مواد و روش­ ها: پژوهش حاضر یک مطالعه کارآزمایی بالینی است. جامعه آماری این پژوهش مصدومین مغزی بستری در بخش­های مراقبت ویژه مرکز آموزشی درمانی الزهرا(ع) و کاشانی اصفهان بود. در این پژوهش طی ۷ مرحله، برنامه "ملاقاتی هدایت شده خانواده محور" طراحی، اجرا و ارزشیابی شد. در مرحله طراحی، در ابتدا با استفاده از متون پرستاری در خصوص اقدامات مراقبتی مورد نیاز و نقش خانواده ­ها در اجرای آنها پیش­نویس برنامه تهیه شد، سپس با استفاده از روش مناسبت رند(RAND Appropriateness’ Method(RAM) ) از نظر مفهوم بودن، سودمندی، مرتبط بودن و قابلیت اجرایی بودن محتوای برنامه توسط خانواده ­ها، برنامه تدوین شد. در مرحله اجرا، توسط یکی از اعضای درجه یک خانواده که در مورد ملاقات آموزش دیده بود، روزانه و به مدت ۱۴ روز، طبق برنامه، بیماران تحریک شنوایی و لمسی را دریافت نمودند. در مرحله ارزشیابی، روزانه سطح هوشیاری ۳۰ دقیقه قبل و ۳۰ دقیقه بعد ازملاقات، با استفاده از مقیاس کمای گلاسگو(Glasgow Coma Score Scale(GCS)) و مقیاس چهارنمره ­ای(Four Scoure )اندازه­گیری شد. یافته ­ها: میانگین تغییرات سطح هوشیاری بر اساس مقیاس چهارنمره­ای از ابتدای مطالعه تا پایان مطالعه در گروه آزمون ۷/۱± ۶ و درگروه کنترل ۳۵/۱ ±۱ است. این تغییرات در گروه آزمون به طور معنا­داری بیشتر از گروه کنترل بود (۰۰۱/۰< P). همچنین مقیاس کمای گلاسگو نیز از ابتدای مطالعه تا پایان( در طول مدت چهارده روز) تغییرات روزانه میانگین نمره سطح هوشیاری بین دو گروه، اختلاف آماری معناداری را نشان می­ دهد (۰۰۱/۰< P). نتیجه­ گیری: بکارگیری برنامه ملاقات هدایت شده و هدفمند، توسط خانواده می­تواند بر ارتقاء سطح هوشیاری مصدومین مغزی دچار کاهش سطح هوشیاری موثر واقع شود. بنابراین پیشنهاد می­شود، شرایطی فراهم شود تا نزدیکترین افراد خانواده به بیمار از نظر عاطفی با آموزش کافی، با استفاده از این برنامه پیشنهادی، ملاقات­ های هدفمند انجام دهند.

کلیدواژه ها:

Guided Visits ، Family Guided Visits ، Intensive Care Unit ، Level of Consciousness ، Brain Injuries ، ملاقات هدایت شده ، ملاقات خانواده محور ، بخش مراقبت ویژه ، سطح هوشیاری ، مصدومین مغزی