M۳۴۶ نشانه گوسفند یا دام؟ بررسی متن های دامی در خط آغاز ایلامی بر پایه مجموعه گل نوشته های موزه ملی ایران

در نیمه دوم هزاره چهارم ق.م جنوب غرب آسیا دچار تحولات اجتماعی گردید که نتیجه آن پیدایش نگارش بود. در این تحولات خط شبه میخی در جنوب میان رودان و آغاز ایلامی در فلات ایران به سرعت پیشرفت کرد. از این دو نظام نگارشی برای کاربرد اهداف اداری و حسابداری مورد استفاده قرار گرفت و با وجود این که بیشتر نشانه های به کار رفته در این دو خط با یکدیگر متفاوت هستند، اما شباهت هایی همچون نظام های جمع داری و نشانه های عددی یکسان را می توان یافت. خط شبه میخی به خطوط میخی تکامل پیدا کرد و تا پایان سلسله هخامنشیان ادامه یافت. این امر باعث شده تا شناخت بیشتری از آن به دست باستان شناسان قرار گیرد. اما خط آغاز ایلامی در مراحل اولیه رمزگشایی قرار دارد. در این نگارش با روش توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات به روش اسنادی و کتابخانه ای سعی بر توصیف و تحلیل متون دامپروری شوش و به خصوص نشانه M۳۴۶ شده است. بخش قابل توجهی از متون آغاز ایلامی مرتبط با دام و محاسبات دامی است و یکی از پر تکرار ترین نشانه های دامی M۳۴۶ است. این نشانه تاکنون به عقیده پژوهشگران به نشانه گوسفند معنی شده است که در خط شبه میخی UDU نوشته می شود، اما با توجه به برخی متون به دست آمده از موزه ملی ایران این نشانه گاهی به عنوان گوسفند و گاهی دیگر با عنوان دام یا مجموعه ای از حیوانات دامی جمع بسته شده است که بسته به متن نگارش نشان از یک کارکرد دوگانه در خط آغاز ایلامی دارد.

کلیدواژه ها:

پیدایش نگارش ، آغاز ایلامی ، شوش ، گلنبشته های دامپروری ، متون دامی