دیپلماسی و رفتار سیاسی در اسلام

«دیپلماسی»  از مفاهیم رایج در علوم سیاسی و روابط بین الملل است. درباره دیپلماسی، یکی از سوالات اساسی مطرح در جامعه ما این است که آیا دیپلماسی اسلامی ماهیت مستقلی از دیپلماسی متعارف در دنیا دارد؟ کتاب «دیپلماسی و رفتار سیاسی در اسلام» در پاسخ به این سوال نگارش یافته است. نویسنده در مقدمه هدف کتاب را پر کردن خلا موجود در ارائه یک الگوی نظری از دیپلماسی دینی و نیز ارائه یک متن درسی برای درس «دیپلماسی و رفتار سیاسی در اسلام» می داند. فصل اول کتاب اختصاص به کلیات و مفاهیم دارد و در آن، مفهوم دیپلماسی، سیره و رفتار سیاسی، دیپلماسی و رفتار سیاسی در اسلام، رابطه دیپلماسی و اخلاق، دیپلماسی، سیاست خارجی و روابط بین الملل و اصول سیاست خارجی اسلام تبیین شده است. به طور خلاصه، مولف، در این فصل، ضمن ارائه تصویری اجمالی از ماهیت نظام بین المللی، درباره برداشت ها و نگرش های رئالیستی و ایده آلیستی از روابط بین الملل بحث می کند؛ براساس مکتب رئالیسم، اصالت با جنگ است که این دیدگاه ناشی از بدبینی افراطی به ذات انسان است، در مقابل در مکتب ایده آلیسم اصالت با صلح است که از نگاه خوش بینانه این مکتب به ذات انسان نشات می گیرد، در حالی که در اسلام انسان موجودی با ماهیت دوگانه است که هم میل فطری به سوی نیکی ها دارد و هم میل غریزی به سوی بدی و شرارت، و بر این اساس در روابط بین الملل نیز نه تمایل مطلق به صلح مطرح است و نه تمایل مطلق به جنگ، و نه جنگ اصل است و نه صلح همیشگی است، هر چند که صلح محوری از اصول اساسی سیاست اسلامی محسوب می شود. نویسنده در این راستا چهار اصل دعوت یا جهاد، ظلم ستیزی و نفی سبیل، عزت اسلامی و سیادت دینی و اصل التزام و پای بندی به پیمان های سیاسی را اصول سیاست خارجی و دیپلماسی اسلامی معرفی می کند.