ارزیابی بهره وری فیزیکی و اقتصادی آب آبیاری در کشت کلزا (مطالعه موردی بهبهان)

این تحقیق با هدف مطالعه ای میدانی برای پایش مزرعه ای آب آبیاری کلزا تحت مدیریت کشاورزان در فصل زراعی (۱۳۹۹-۱۳۹۸) در ۲۶ مزرعه شهرستان بهبهان در استان خوزستان انجام شد. نیاز آبی بر اساس مدل فائو پنمن – مانتیث با استفاده از آمار روزانه ی ایستگاه هواشناسی سینوپتیک بهبهان محاسبه شد. برای بررسی اثرات متغیر مستقل بر پارامتر وابسته بهره وری فیزیکی و اقتصادی آب از تجزیه و تحلیل رگرسیون چند متغیره خطی استفاده گردید. میانگین بهره وری آب آبیاری در ۲۶ مزرعه از ۳۵۱/۰ تا ۵۴۵/۱ کیلوگرم بر مترمکعب، بهره وری اقتصادی آب از ۶۹۴۰ الی ۳۷۱۹۶۰ ریال بر مترمکعب و حجم آب آبیاری ۲۱۶۰ لغایت ۵۶۰۱ مترمکعب در هکتار در نوسان بودند. حجم آب آبیاری با آماره یt به میزان (۱۹۳/۱۱-) و ضریب بتایی معادل (۰۵۶/۱-) اثر منفی معنی دار در سطح ۱ درصد بر بهره وری فیزیکی آب آبیاری و اثر منفی معنی داری در سطح ۵ درصد بر بهره وری اقتصادی آب داشت. روش آبیاری مزارع انتخابی (سطحی یا بارانی) اثر معنی داری در سطح ۵ درصد بر بهره وری فیزیکی و اقتصادی آب آبیاری داشتند. همچنین نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد عملکرد همبستگی مثبت و معنی داری در سطح ۱ درصد و به میزان ۶۰۸/۰ با بهره وری فیزیکی داشت درحالی که عملکرد همبستگی معنی داری با بهره وری اقتصادی نداشت. لذا می توان نتیجه گیری نمود که عوامل مدیریتی از جمله اجرای سامانه آبیاری بارانی اثر مستقیم بر بهره وری اقتصادی داشتند و به تبع افزایش تعداد نوبت های آبیاری در مزارع بزرگ دارای سامانه بارانی موجب گردید تا بهره وری اقتصادی این مزارع افزایش معنی داری نشان دهند.

کلیدواژه ها:

آنالیز ، واریانس ، رگرسیون ، آبیاری ، کلزا