زیبایی شناسی نماد در شعر علی معلم دامغانی

علی معلم دامغانی یکی از مثنوی قصیدهسرایان صاحب سبک معاصر است که شعر او از نظام جمال شناسانه ابتکاری و بدیعی برخوردار است . در این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی ، در باب نمادشناسی شعر او بحث کرده و نشان دادهایم نمادهای ادبی این شاعر از سطح نمادهای کلیشه ای فراتر رفته و به یکی از اصلی ترین شگردهای زیبایی شناختی در شعر او تبدیل شده است . ابتدا پیشینه های فکری نمادگرایی در آیین ها و اندیشه های کهن ایرانی و تفکر اسلامی ، نیز سمبولیسم عرفانی ، سمبولیسم اروپا و سمبولیسم اجتماعی ایران، طرح و بررسی شده است . سپس درباره چگونگی نمادگرایی در آثار شاعر و نیز روش کار خود در نمادشناسی و رمزگشایی از نمادهای شعری او بحث کردهایم . آنگاه دو نماد مهم و متفاوت از این شاعر، یعنی »شب « و » کلیله « به طور مفصل با پژوهش در پیشینه این نمادها و بررسی چگونگی حضورشان در شعر، نمادشناسی و رمزگشایی شدهاند. در این پژوهش با زیبایی شناسی عنصر نماد و سمبل در شعر علی معلم دامغانی ، مشخص شد. معلم نه تنها از تمام ظرفیت های سمبولیسم های پیش از خود -چه سمبولیسم عرفانی شعر کهن و چه سمبولیسم اجتماعی شعر نو- استفاده کرده، بلکه در برخی موارد پا فراتر گذاشته و ظرفیت های تازه تر و دشوارتری را آزموده است .

کلیدواژه ها:

زیبایی شناسی ، علی معلم ، نمادپردازی ، سمبولیسم ، سمبولیسم عرفانی ، سیاسی و اجتماعی .