نقد و بررسی تطبیقی روح زمان در شعر اجتماعی فروغ فرخزاد و اخوان ثالث

در این پژوهش روح زمان در شعر اجتماعی مهدی اخوان ثالث و فروغ فرخزاد نقد شدهاست. منظور از انطباق روح زمان در شعر اجتماعی اخوان و فروغ حاکمیت روح زمانه درشعر شاعر و همسویی شعر با زمانه یا واپسماندگی شعر از دوران و یا پیشرو بودن نسبت بهزمانه است. نظریهپردازانی چون هگل، هایدگر، مارکس، شلی، اسکاپیرو و ... تقریبا همسوبا یکدیگر روح زمانه را روح مشترک، وضعیت فکری، زندگی اجتماعی و فرآورده هایفرهنگی یک دوران، به ویژه در درون یک ملت دانسته اند. به باور پژوهنده روح زمان چیزیفراتر از تاریخ است، از این رو اثری که روح زمانه را خوب بفهمد و خوب منعکس کند،خودش باقی میماند. در بررسی تطبیقی روح زمان در شعر اجتماعی اخوان و فروغ، بر اساسدستاوردهای پژوهش با آنکه هر دو شاعر در زیست بوم مشترک ایران پس از کودتای ۲۸مرداد ۱۳۳۲ وقایع مشترکی را در جامعه تجربه کرده اند، روح زمانه در شعرهای اجتماعیاخوان ثالث روحی مردانه بوده و شعر وی رویکردی سیاسی- حماسی دارد. سروده هایفروغ فرخزاد برآمده از روح زنانه شاعر است و بیشتر از اخوان به عمق ضرورت زمان وتاریخ راه برده است. اخوان زمانه را نقد کرده است و فروغ روح زمانه را، از این رو شعرهایاجتماعی اخوان در برخی موارد سیاهنمایی است و راهکار نشان نمیدهد. شعرهای اجتماعیفروغ در این دوره با آگاهی همراه است و افق های دید را روشن میکند. به نظر می رسد در زمینه های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی روح زمان در شعر فروغ هدایتگر و در شعر اخوان بیشتر محدودکننده است.

کلیدواژه ها:

نقد ، روح زمان ، شعر اجتماعی اخوان ثالث ، شعر اجتماعی فروغ فرخزاد