بررسی اثر صفات زراعی و شاخص های مقاومت به خشکی در تعیین لاین های حساس و متحمل آفتابگردان

به منظور تعیین لاینهای حساس و متحمل آفتابگردان به تنش خشکی آزمایشی به صورت بلوکهایکامل تصادفی با سه تکرار در موسسه تحقیقات دانههای روغنی کرج انجام شد. در این بررسی تعداد ۱۲لاین مختلف آفتابگردان از نظر خصوصیات مرتبط با تحمل خشکی غربال شده و دو لاین حساس و متحملبه خشکی شناسایی شدند. برای این منظور ابتدا لاینهای اینبرد آفتابگردان در دو آزمایش جداگانه درشرایط آبیاری معمول و تنش خشکی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با ۳تکرار کشت گردید. تنشخشکی از طریق قطع آبیاری در مرحله ۲تا ۸برگی انجام شد. صفات مورد بررسی شامل: ارتفاع گیاه، قطرطبق، قطر ساقه، میزان رطوبت نسبی، شاخص سطح برگ و عملکرد دانه بودند. نتایج تحقیق نشان دادصفات مذکور بجز قطر ساقه در شرایط تنش دارای اختلاف معنی دار بودند. پس از بررسی عاملهای موردآزمایش و تجزیه و تحلیل داده ها، نتایج به دست آمده از طریق بررسی درصد تغییر صفات مورد مطالعه،محاسبه شاخصهای تنش )شاخصهای تحمل به خشکی، حساسیت به خشکی( و رسم دندروگرام حاصل ازتجزیه خوشه ای ارقام مشخص گردید. بر این اساس در شرایط اعمال تنش کم آبی، از نظر عملکرد دانه،RGK۲۶و RGK۴۱بیشترین و کمترین عملکرد دانه در بوته را تولید نمودند. با مقایسه صفات میتوان ازبین ۱۲لاین مورد مطالعه، BGK۲۲۱را به عنوان لاین حساس و RGK۴۶را به عنوان لاین متحمل معرفینمود. همچنین همبستگی بین صفات نیز نشان داد، شاخص تحمل به خشکی ) (STIتقریبا با تمامی صفاتدارای همبستگی مثبت بود. در ضمن عملکرد دانه با تمامی صفات بجز ارتفاع بوته دارای همبستگی مثبتبود

کلیدواژه ها:

آفتابگردان ، لاین حساس و متحمل ، تنش خشکی ، همبستگی ، تجزیه خوشهای