گونه شناسی فنی و بصری چلنگری های در و پنجره های تهران عصر پهلوی دوم
محل انتشار: فصلنامه جلوه هنر، دوره: 15، شماره: 3
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 143
نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JJHJOR-15-3_005
تاریخ نمایه سازی: 4 مهر 1402
چکیده مقاله:
ابنیه تهران در دوره پهلوی دوم دارای چلنگری با طرح های متنوع هستند که نشان از هنر دست آهنگران تهرانی است. هدف مقاله، بررسی شیوه طراحی، ساخت و تکنیک های به کاررفته در چلنگری های در و پنجره تهران دوره پهلوی دوم است و به دنبال پاسخ بدین پرسش هاست ۱-شیوه طراحی، ساخت و تکنیک چلنگری (پنجره و درب) ها در تهران چیست و نقوش آنها کدام اند؟ روش پژوهش به صورت توصیفی و تحلیلی و گردآوری اطلاعات، میدانی و کتابخانه ای است. یافته ها نشان می دهد که شیوه طراحی به صورت ساده و انتزاعی و نیمه انتزاعی بوده و نحوه گسترش نقوش مستقل (تکی)، قرینه (یک - دوم، یک - چهارم)، واگیره ای (۴*۱، ۴*۳، ۲*۳، ۴*۴، ۲*۶، ۴*۶، ۳*۱، ۳*۲) هستند. نحوه ساخت و تکنیک نیز طرح موردنظر را روی صفحه تخمین کپی کرده و سپس به وسیله تسمه های فلزی به پهنای ۲ سانتی متر و قطر۵/۰ سانتی متر و گاهی ورقه های آهن نقوش را آماده و روی درب و قاب پنجره نصب می کنند. نقوش در پنج دسته انسانی، حیوانی، گیاهی، هندسی و گره چینی، انتزاعی هستند. تنوع طراحی، شیوه گسترش و نقوش در چلنگری های این دوره، پیرو نقش مایه های گره ایرانی بر آجر، چوب و به ویژه کاشی کاری، نقاشی های انتزاعی مکاتب قرن۱۹م بوده که استفاده از نقوش ایرانی کم رنگ شده و غالب نقوش تابع مدرنیته حاکم در ایران هستند. چلنگری ها در این دوره ریشه هویتی ایرانی - اروپایی داشته و تمامی نقوش و فرم ها از ابعاد و شکل در و پنجره ها تبعیت می کنند.
نویسندگان
علیرضا شیخی
استادیار دانشکده هنرهای کاربردی دانشگاه هنر تهران
امیرحسین عباسی شوکت آباد
صنایع دستی، هنرهای کاربردی،هنر تهران، تهران