مقایسه گام های زمانی روزانه، ماهانه و سالانه در مدل های هارگریوز_سامانی و پنمن_مانتیث_فائو برای تخمین تبخیر تعرق مرجع در حوضه آبریز زاینده رود

تبخیرتعرق مرجع (ET۰)، حداکثر مقدار آب خروجی برای یک پوشش گیاهی به خصوص (مثل چمن، یونجه یا یک سطح کشت استاندارد) است. تاکید فائو ۵۶، بر اندازه گیری پارامترهای هواشناسی در ارتفاع دو متری بالای چمن سبزی است که در سطح وسیع کشت شده، زمین را به طور کامل پوشانده و فاقد کمبود آب باشد. رابطه پنمن مانتیث فائو (PMFAO) برای محاسبه ET۰ پیشنهاد شد. در ایستگاه های هواشناسی کشاورزی که محصور در مناطق تحت کشت ساخته می شوند، دستگاه های اندازه گیری برخلاف ایستگاه های سینوپتیک شرایط هواشناسی مشابه با گیاهان پیرامون ایستگاه را ثبت می کنند. ازاین رو در گزارش فائو، روش جایگزین برای محاسبه ET۰ توصیه نمی شود. در پژوهش حاضر روش هارگریوز_سامانی (HS) و روش PMFAO، در دوره زمانی ۲۵ ساله از ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۹ به صورت روزانه در حوضه زاینده رود (۲۹ ایستگاه) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد در گام زمانی روزانه اختلاف دو روش زیاد (ضریب نش از ۶۳/۰ تا ۸۷/۰) است. در گام ماهیانه، اختلاف دو روش به طورکلی قابل اغماض است (ضریب نش از ۸/۰ تا ۹۶/۰). در گام های سالانه (ضریب نش بالای ۸/۰) نتایج دو روش بسیار نزدیک به هم هستند. ولی در ایستگاه های مختلف رفتار مشابهی دیده نشد. به عنوان مثال در ایستگاه کبوترآباد برعکس ایستگاه شرق اصفهان همواره ET۰ به روش HS از PMFAO بیشتر است. بنابراین در عمل برای تخمین ET۰ به روش HS توصیه می شود حداقل با نزدیک ترین ایستگاه سینوپتیک و با روش PMFAO صحت سنجی شده و پس از ارزیابی به کار گرفته شود.

کلیدواژه ها:

تبخیر تعرق مرجع ، حوضه آبریز رودخانه زاینده رود ، روش پنمن-مانتیث-فائو ، روش هارگریوز-سامانی ، ضریب تشت تبخیر ، نقشه هم تبخیر تعرق مرجع