تدوین بسته آموزش غنی سازی روانی سربازان و مقایسه اثر بخشی آن با روان درمانی مبتنی بر بهبود عملکرد اجرایی بر ارتقای مهارت های هیجانی اجتماعی و خانواده دوستی سربازان: یک مطالع هی ترکیبی

مقدمه: دوره سربازی به دلیل کمبود مهارت های سازگاری، برای برخی از جوانان، دوره ای پرچالش محسوب م یشود که می تواند عامل آشکارسازی برای ضعف های روانی باشد. هدف: این پژوهش با هدف تدوین بسته آموزشی غنی سازی روانی و مقایسه اثربخشی آن با آموزش بهبود عملکرد اجرایی بر مهارت های هیجانی اجتماعی و خانواده دوستی سربازان انجام شد. مواد و روش ها: پژوهش ترکیبی حاضر از نوع اکتشافی متوالی در سال ۱۴۰۱ بر روی سربازان پادگان های شهر اصفهان انجام شد. بخش کیفی به منظور تدوین بسته آموزشی- مشاور های غنی سازی روانی سربازان ب ه روش تحلیل مضمون کلارک و براون انجام شد. نمونه شامل دوازده شرک تکننده بود که به شکل هدفمند از نوع متجانس انتخاب شدند. بسته آموزش ی غنی ساز یروانی براساس سبک انجمن روان شناسی آمریکا تدوین و پس از تایید محتوا، بخش کمی آغاز شد. در بخش کمی، روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. در این مرحله، ۶۰ سرباز به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش (گروه آموزش غنی سازی روانی و گروه آموزش بهبود عملکرد اجرایی و گروه کنترل) (هر گروه ۲۰ نفر) قرار گرفتند. ابزارهای گردآوری داده ها شامل پرسشنامه مهارت های هیجانی اجتماعی و خانواده دوستی بودند. داده های گردآوری شده در نر م افزار SPSS نسخه ۲۵ با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی، در سطح معناداری P>۰/ ۰۵ تحلیل شدند. یافته ها: نتایج بخش کیفی چهار مقوله اصلی را نشان داد که شامل ضعف های درون فردی، مولفه های خانواده، علل بین فردی، علل محیطی است. بسته آموزشی با توجه به مدیریت این چهار مقوله اصلی در ضعف روانی تدوین و اعتباریابی شد. یافته های بخش کمی نشان داد هر دو روش بر بهبود مهارت های اجتماعی هیجانی (F=۸۹/۱۰ , P=۰/۰۰۱) اثر معنادار داشته اند اما بر خانواده دوستی موثر نبوده اند. نتایج آزمون تعقیبی نشان داد روش غنی سازی روانی نسبت به روش بهبود عملکرد اجرایی، موثرتر بوده است. نتیجه گیری: نتایج حاصل از بخش کمی، بخش کیفی را تائید کرد و نشان داد که بسته تدوین شده از اعتبار برخوردار است. هر دو بسته آموزشی-مشاوره ای غنی سازی روانی سربازان و آموزش بهبود عملکرد اجرایی بر بهبود مهارت های اجتماعی هیجانی تاثیرگذار بوده اند اما بر خانواده دوستی تاثیری نداشتند و بسته آموزشی غنی سازی روانی تاثیر بیشتری نشان داد.

کلیدواژه ها:

Enrichment ، Executive Performance ، Social-Emotional Skills ، Family Friendship ، خانواده دوستی ، عملکرد اجرایی ، غنی سازی ، مهارت های اجتماعی هیجانی