درآمدی بر شناخت زنان ایران در عصر اشکانی

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 245

فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JWICA-6-2_006

تاریخ نمایه سازی: 12 مهر 1402

چکیده مقاله:

این پژوهش به مطالعه نقش و جایگاه زن در دوره اشکانی می پردازد. منابع تاریخی بسیار گذرا به زنان این دوره پرداخته و اطلاعاتی سطحی و گاه بدور از واقعیت ارائه کرده اند. این منابع صرفا چند تن از زنان درباری، محدودیت های اجتماعی زنان، برخی ازدواج های سیاسی، و موضوع ازدواج با محارم را بر ما هویدا ساخته اند. در این نوشتار، برای دستیابی به وضعیت زن در این دوره آثار مکشوفه از سراسر امپراتوری اشکانی اعم از قلمرو غربی (هترا، آشور، سلوکیه، نیپور، بابل، دورا اروپوس، پالمیر، و...)، قلمرو شرقی (کوه خواجه)، و مناطقی چون الیمایس و نواحی مرکزی ایران بررسی شد. در این دوره، برخلاف دوره هخامنشی، بیشتر به شمایل نگاری زن پرداخته شده؛ به گونه ای که نقش زن بر روی سکه، گچبری، نقاشی دیواری، نقش برجسته، و اشیا به تصویر درآمده یا شمایل زن در قالب مجسمه، پیکرک، و... ساخته شده است. مطالعه و بررسی آثار باستان شناختی یادشده نشان می دهد که زنان در دوره اشکانی در عرصه های مختلف مذهبی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، و هنری حضور داشته اند. واژگان کلیدی: زن، دوره اشکانی، زنان درباری، ملکه ها، شمایل نگاری.

نویسندگان

بهمن فیروزمندی

دانشیارگروه باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران

مژگان خان مرادی

دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آلتهایم، فرانس (۱۳۸۸). نوشته هایی در باب تاریخ و فرهنگ ...
  • اشلومبرژه (۱۳۸۷). هنر پارتی، در تاریخ ایران کیمبریج ( از ...
  • اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان (۱۳۷۱). تاریخ اشکانیان (دررالتیجان فی تاریخ بنی ...
  • بروسیوس، ماریا (۱۳۸۸). ایران باستان، ترجمه عیسی عبدی، تهران: نشر ...
  • بشاش، رسول (۱۳۷۳). کتیبه الیمایی نقش برجسته ایذه، ویژه نامه ...
  • بوسایلی، ماریو (۱۳۸۳). هنر پارتی، در هنر پارتی و ساسانی، ...
  • پاتس، دنیل تی (۱۳۸۵). باستان شناسی ایلام، ترجمه زهرا باستی، ...
  • پاکزادیان، حسن (۱۳۸۶). سکه های الیمایی، تهران: ناشر مولف ...
  • دوبواز، نیلسون (۱۳۴۲). تاریخ سیاسی پارث (اشکانیان)، تهران: شرکت سهامی ...
  • دیاکونوف، م. م (۱۳۵۱). اشکانیان، ترجمه کریم کشاورز، تهران: پیام ...
  • دیاکونوف. آی. ام، لیوشیتس. آ (۱۳۸۳). کتیبه های اشکانی نسا ...
  • دیمز، اورلی (۱۳۸۸). تندیس گری و شمایل نگاری در ایران ...
  • رایس، تامارا تالبوت (۱۳۷۲). هنرهای باستانی آسیای مرکزی تا دوره ...
  • رحیمی فر، مهناز (۱۳۷۶). «تحقیق و مطالعه پیرامون پیکره های ...
  • (۱۳۸۳). «معرفی یک پلاک پارتی»، اثر، بهار و تابستان: ص۱۶۸۱۷۸ ...
  • سازمان میراث فرهنگی (۱۳۸۰). پژوهش های باستان شناسی فرانسویان در ...
  • سفر فواد، محمد علی مصطفی (۱۳۷۶). هترا (حضرا) شهر خورشید، ...
  • سلوود، دیوید (۱۳۸۷ الف). سکه های پارتی، در تاریخ ایران ...
  • شاپور شهبازی، علیرضا (۱۳۸۰). «افسانه ازدواج با محارم در ایران ...
  • شیپمان،کلاوس (۱۳۸۴). مبانی تاریخ پارتیان، ترجمه هوشنگ صادقی، تهران: فرزان ...
  • شیپمان، کلاوس؛ واندنبرگ، لویی (۱۳۸۶). نقش برجسته های الیمایی، ترجمه ...
  • کالج، مالکوم (۱۳۸۳). پارتیان (اشکانیان)، ترجمه مسعود رجب نیا، چ۲، ...
  • کورتیس، جان (۱۳۸۵). ایران باستان به روایت موزه بریتانیا، ترجمه ...
  • گیرشمن، رمان (۱۳۵۰). هنر ایران در دوران پارت و ساسانی، ...
  • موزه ملی ایران (۱۳۸۹). زن در گذر زمان (کاتالوگ برگزاری ...
  • ورستاندیک، آندره )۱۳۸۶). تاریخ امپراتوری اشکانیان، ترجمه محمود بهفروزی، تهران: ...
  • ولسکی، یوزف (۱۳۸۶). شاهنشاهی اشکانی، ترجمه مرتضی ثاقب فر، چ۳، ...
  • ویسهوفر، یوزف (۱۳۸۸). تاریخ پارس از اسکندر مقدونی تا مهرداد ...
  • ویسهوفر، یوزف (۱۳۷۷). ایران باستان (از ۵۵۰ پیش از میلاد ...
  • هرمان، جورجینا (۱۳۷۳). تجدید حیات هنر ایران باستان، ترجمه مهرداد ...
  • Bigwood,J.M (۲۰۰۴). “Queen Mousa , Mother and wife of king ...
  • Bigwood, Joan,.M (۲۰۰۸).“Some Parthian Queens in Greek and Babylonian Documents”, ...
  • Brosius, Maria (۲۰۱۰). Women. In Pre-Islamic Persia”, Encyclopedia Iranica ...
  • Colledge , M (۱۹۷۷). Parthian Art, London, Paul Elek[۳۵] Cumont,F ...
  • Kawami, T. S (۱۹۸۷).“Monumental Art of the Parthian Period in ...
  • Mackay, D (۱۹۴۹). “The Jewellery of Palmyra and Its Significance”, ...
  • Minns, E. H (۱۹۱۵). “Parchments of the Parthian Period from ...
  • Sarkhosh Curtis, Vesta (۲۰۰۱). “Parthian Beltsand Belt Plaques”, Iranica Antiqua, ...
  • Strugnell, E, (۲۰۰۸). “Thea Mousa , Roman Queen of Parthia”, ...
  • Von Ingen, W (۱۹۳۹). Figurines from Seleucia on the Tigris, ...
  • نمایش کامل مراجع