تحلیل مقایسه ای بین روند توسعه کشت ارگانیک و میزان مصرف مواد شیمیایی در کشاورزی جهان با تاکید بر ایران

هدف پژوهش حاضر بررسی روندهای توسعه کشت ارگانیک و میزان مصرف مواد شیمیایی در سطح جهان و ایران به منظور درک چگونگی حرکت به سمت تولید ارگانیک است . به منظور دستیابی به هدف تحقیق از دادههای ثانویه استفاده شد. برای اندازهگیری روندهای توسعه کشاورزی ارگانیک و همچنین مصرف انواع مواد شیمیایی (آفت کش ها و انواع کودها) از دادههای موجود در سایت FAOSTAT استفاده شد. نتایج نشان داد که در یک دوره ۲۹ ساله به طور متوسط سالانه میزان مصرف آفت کش ها ۱۲,۲% در سطح جهانی افزایش یافته است اما بعد از تاکید بر کشت ارگانیک این افزایش به صورت کاهشی به میزان ۳۵,۱% افزایش یافته است . همچنین ، میزان مصرف انواع کودهای ازت، فسفات و پتاس در یک دوره ۵۹ ساله به ترتیب ۶,۳%، ۱۳,۲% و ۱۷,۲% افزایش یافته است اما بعد از تاکید به تولید ارگانیک به ترتیب ۹۸,۰%، ۶۶,۰% و ۵۸,۱% به صورت کاهشی افزایش یافته است . این در حالی است که میزان اراضی کشاورزی ارگانیک در همین مدت ۱۶ ساله به طور متوسط سالانه به میزان ۷۴,۷% افزایش یافته است . در ایران، در یک دوره ۲۹ ساله به طور متوسط میزان مصرف آفت کش ها و علف کش ها به ترتیب ۵,۱% و ۰۴,۰% کاهش یافته است ؛ اما بعد از تاکید بر کشت ارگانیک در کشور میزان مصرف سموم شیمیایی به ترتیب ۲۴,۵% و ۲۳,۵% افزایش یافته است . همچنین ، میزان مصرف کودهای شیمیایی ازت، فسفات و پتاس در یک دوره ۵۹ ساله به طور متوسط سالانه ۴,۷%، ۲,۵% . ۴۹,۴% افزایش یافته است که بعد از تاکید بر تولید ارگانیک میزان مصرف کودهای شیمیایی به ترتیب ۲,۶-%، ۹۲,۱۰-% و ۶۴,۸-% کاهش یافته است . این در حالی است که در همین دوره میزان سطح اراضی ارگانیک سالانه به طور متوسط ۷۴,۰% کاهش یافته است . در کل می توان نتیجه گرفت که سیاست های تولید ارگانیک در بخش مصرف کودهای شیمیایی در جهت حرکت به سمت تولید ارگانیک می باشد اما در زمینه مصرف سموم شیمیایی با چالش های عمده ای مواجه است که نهایتا میزان مصرف سموم را حتی نزدیک به ۴ برابر در آفت کش ها افزایش داده است که پیامدهای تهدیدکننده برای مصرف کننده ایرانی و معضلات در صادرات محصولات کشاورزی می باشد.

کلیدواژه ها:

آفت کش ها ، سطح اراضی کشاورزی ارگانیک ، کود ازت ، کود پتاس ، کود فسفات.