بررسی شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی و ارزیابی عوامل ارگونومیکی در افراد شاغل در نانوایی های سنتی شهرستان همدان در سال ۱۳۹۵

زمینه و هدف: اختلالات اسکلتی- عضلانی رایج ترین مشکل مرتبط با کار در بسیاری از کشورهای درحال توسعه و صنعتی می باشد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی و ارزیابی عوامل ارگونومیکی در کارگران پخت نان سنتی بود. روش تحقیق: این مطالعه توصیفی- تحلیلی و مقطعی بر روی ۱۲۹ نفر از افراد شاغل در نانوایی های سنتی شهرستان همدان در بهمن ماه سال ۱۳۹۵ انجام گرفت. در این مطالعه، به منظور تعیین شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی از پرسش نامه های نوردیک، نقشه بدن و مقیاس آنالوگ بصری و برای تعیین میزان فعالیت و حداکثر نیروی قابل قبول دست ها از روش ارزیابی ACGIH-HAL استفاده گردید. پس از جمع آوری داده ها و ورود آنها به نرم افزار SPSS (ویرایش ۲۰)، از آزمون های آماری کای دو و t مستقل استفاده شد. یافته ها: در این مطالعه میانگین و انحراف معیار سابقه کاری، قد، وزن، شاخص توده بدن و سن افراد به ترتیب: ۶/۸۲±۴ سال، ۰/۰۸±۱/۶ متر، ۱۲/۷۶±۶۰ کیلوگرم، ۴/۷۰ ±۲۴/۶۵ و ۱۲/۶۰±۴۳/۵  سال بود. اندام‎های درگیر در این شغل شامل: گردن، شانه، پشت، کمر، آرنج، بازو، دست، ران، زانو، و ساق و مچ پا بودند. بیشترین شیوع درد در کارگران به ترتیب: در قسمت میانی پشت (۳۸ نفر، ۹۲/۶۸%)، زانوها (۳۳ نفر، ۸۰/۴۹%)، شانه (۱۳نفر، ۳۰/۹۵%)، ساعد (۱۱نفر، ۲۶/۱۹%) و مچ دست ها (۱۱نفر، ۲۶/۱۹%) بود. بین درصد شیوع اختلالات اسکلتی– عضلانی اندام های بدن و BMI و سابقه ی کاری شاغلین ارتباط آماری معنی داری وجود داشت (۰/۰۵>.(p نتیجه گیری: شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی در اندام های زانو ها، قسمت میانی و تحتانی پشت، شانه ها و مچ دست در کارگران پخت نان سنتی بالا بود.  بنابراین دو روش مداخله مهندسی و مداخله مدیریتی برای کاهش و حتی حذف اختلالات اسکلتی- عضلانی پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

Body Map ، Nordic questionnaire ، Musculoskeletal disorders ، ACGIH-HAL method ، Hamadan ، نقشه بدن ، پرسشنامه نوردیک ، اختلالات اسکلتی عضلانی ، روش سطح فعالیت دست ها ، همدان